Hamalau urte bete ditut aurten Jakintza ikastolan lanean hasi nintzenetik eta horietatik hamar urte egin ditut IKT dinamizatzaile lanetan. Hamarkada bizi eta emankor baten ondoren, gaurkoa izan da azken eguna “ofizialki” IKT dinamizatzaile tituluarekin lanean aritu naizena.
Hamar urte asko ala gutxi diren hori norberak erabakiko du. Denbora tarte horretan ikasitakoari erreparatzen badiot, ez daukat zalantzarik: bide luzea izan da, lan exijentzi altukoa kasu askotan baina emandakoa baino askoz gehiago bueltan eskaini didana. Alderdi horretatik, duela hamar urte nintzen irakaslea baino hobeagoa naizela orain uste dut eta hori egiaztatu nahi dut hurrengo hamarkadan.
Erantzukizun aldaketa honetan aldagai eta arrazoi asko egon dira, ez ditut denak zerrendatuko orain. Urte hauetan zehar asko aldatu da teknologia eta bere erabilera didaktikoaren inguruan daukadan pertzepzioa. Gaur, gauzak beste modu batera ikusten ditut.
Eskola komunitatean oso barneratuta daukagu oraindik espezialisten beharra: orientatzaileak, dinamizatzaileak, mintegi-buruak, ikasketa-buruak… Oso zatikatua ikusten dut dena, bakoitza bere lan-eremuaz bakarrik arduratzen da. Baina uste dut XXI. mendearen lehen hamarkada iragan den honetan, hori guztia beste modu batean enfokatu eta kudeatu behar dela
IKT dinamizazioaz zer ulertzen den berriro birplanteatu beharra dagoela iruditzen zait. Eta dinamizatzailearen profil profesionalak berak berrikusketa sakona eskatzen duela uste dut
Berrikuntza beharra urgentea daukan hezkuntza sistema honetan IKTei eskaini zaien gehiegizko protagonismoarekin amaitzea guztiz beharrezkoa da. Benetako irakaskuntza zertan datzan tutik ere ulertzen ez duten IKTero asko daudela iruditzen zait, teknologian jantziak diren sasi-irakasle asko.
Teknologia hezkuntza munduan (arlo pedagogikoan nahiz kudeaketan) modu eraldatzaile batean txertatzeko bide gehienak oraindik itxita mantentzen dira; antolaketa sistema zurrunegiak, kontserbadoreegiak ditugu oraindik eskoletan.
Amaiak helduko dio datorren ikasturtetik aurrera nik orain arte izan ditudan zereginetako askori aurre egiteko erronkari. Kontentu nago; profesional handia da Amaia, ikasteko grina duen profesionala (hortxe dago gakoa) beti irrifar batekin lanera datorrena. Jakintzak IKTero berria dauka gaurtik aurrera!
Konpetentzien garapena bilatu nahi duen sekuentzia didaktiko egoki baten diseinuan hasierako fasean kokatu beharko genuke “Pentsatzen eta Ikasten ikasi” konpetentziaren inguruko lanketa nagusia. Planifikazio fase horretan bereziki garrantzitsua da ikasleak eurak izatea euren ezagutzaren autorregulazioaren arduradun nagusiak. Horretarako teknika eta baliabide desberdinak erabil ditzakegu, mapa mentalak interesgarrienetakoak izanik.
Planifikazio fasearen deskribapen zehatzagoa aurreragorako utziko dut. Oraingoan Gipuzkoako Foru Aldundiko Berrikuntzako eta Jakintzaren Gizarteko Departamenduak argitaratu berri duen Mapa Mentalen inguruko webgunearen berri eman nahi dizuet bakarrik. Azpian daukazue intro moduan ipinitako bideoa:
Batxilergoko irakaslea izanik, urtero esan behar izaten diet agur ikastolako ibilbidea amaitu duen ikasle promozio bati. Urtero pentsamendu berdina izaten dut: etorkizunerako ondo prestatuta irtengo ote dira? Lehen ikasleak zakuan gordeta zeramatzan edukiak aurrerantzean behar bezala moldatzeko nahikoak izango ote ziren galdetzen nion nire buruari. Duela urte batzuetatik hona beste gauza batzuk kezkatzen naute gehiago.
Ikasle erantzule eta arduratsuak izan daitezen arduratzen da ikastola.
Eta zinez horretan ahalegintzen garela baina bada zerbait erabat ondo egiten ez duguna, edo hala iruditzen zait niri behintzat. Badakit goiko notatxoan agertzen den helburu hori ezin dela utzi bakarrik ikastolaren esku, familak eta gizarteak zer esan handia daukala horretan ere. Baina, gure ikasleek ikastolan 30 ordu baino gehiago egin ondoren, itxuarena egitea izango litzateke gai hortan gure erantzukizuna onartuko ez bagenu.
Arazo global honen atzean badago bereziki puntu bat kezkatuta naukana, izenburuan idatzita datorrena, hain zuzen ere. Uste dut ez diogula gai horri behar bezala heltzen. Ikastolako eremuan ikasleek jasotzen duten informazioa oso bideratuta dator: ikastolako lau pareten barruan ikasleek kontsumituko duten informazioa “latan” sartuta dago eta “jan” ere irakaslearen goilaratik jaten dute. Tira, errealitate hori ez da bakarrik gurea, nik neuk ere horrela “jaten” nuen herriko institutura joan nintzenean eta garbi dago, hezkuntza eredua horrelakoa izan dela aspalditik. Gure ikastolan internetera irtetzea librea da, ez daukagu iragazirik jarrita, ez daukagu debekatutako webgunerik ezarrita. Nohizbehinka, ikasleak kanpora irten nahi izaten dute, ikastolako lau pareten artetik mundu birtual askera eta hortxe ibiltzen gara, irakasle eta zaintzaileak non eta zertan dabiltzan jarraitzen eta, beharrezkoa denean, gure hezitzaile lana aurrera eramaten. Baina, egia esan, orain arte behintzat, nahiko gauza anekdotikoa izaten da.
Baina ikastolako ateetatik ikasleak atera bezain pronto, egoera zeharo aldatzen da. Ez dut denbora gehiegi behar izaten bazkaldu edo etxekolanak egin eta ordenagailua pizteko. Eta hortxe ditugu bederatzi, hamar… urtetik gorako ikasleak interneteko maremagnumean murgilduta, etengabeko informazio uholde baten aurrean, batzuetan bakarrik, gehienetan ondoan eserita dauden beste lagunekin, ia beti pantailaren beste aldean dituzten lagun birtualekin. Gurasook badakigu zer gai diren gure haurrak informaziora heltzeko, harrotu egiten gara askotan aurkitzeko gai ez garen gauza asko gure seme-alabek aurkitzen dutenean. Lagunen arteko informazio fluxua etengabekoa izaten da; honek hari YouTuben aurkitu duen azkeneko bideoa, hark honi ikastolako ikasle bati egindako iseka jasotzen duen argazkia.
Nola interpretatzen du hamar urteko haur batek sarean aurkitutako bideo pornografiko bat? Zer ulertzen du, zer imajinatzen du?
Nola interpretatzen du hamabi urteko ume batek sare-sozial bat? Nola jokatzen du bertan jasotzen dituen informazio eta hauek sortzen dioten estimuluen aurrean? Nola ulertzen du lagun kontzeptua sareetan? Zer imajinatzen du sareko timeline-a etengabe korritzen iksuetn duenean?
Nola interpretatzen dute nire hamazazpi urteko ikasleek Sinde legea eta honek euren bizitza digitalean duen eragina? Zer ulertzen dute pirateriari buruz? Zer imajinatzen dute dela kanona? Inporta al zaie?
Eta nola interpretatzen dugu irakasleok hori guztia? Zer ulertzen dugu hori ikusten dugunean? Nola jokatzen dugu honen aurrean?
Ikastola ezin da egon ikasleak ikastetxetik kanpo bizi duen errealitate horri bizkarra ematen, hori garbi dago. Baina, tamalez, akziora bakarrik pasatzen gara arautegia aplikatu eta disziplina neurriak hartzeko. Ez gaude prestatuta informazio uholde horren aurrean ikasleek behar duten kritikotasun eta heldutasunarekin hezteko. Kanpotik barrura datozkigu arazoak baina ez gara gai irtenbide hezitzaileak barutik kanpora eskaintzeko, ikastolatik gizarteram gure funtzio sozialak eskatzen duen bezala.
Gure ikasleen pentsamendu krtikoa garatzea gure ardura da. Informazioaren maremagnumean bidea bilatzen erakustea gure ardura da. Eredu zaharrek ez dute balio dagoeneko (oker ez banago, gure ikasleek iruzkin kritikoak batxilergoan egiten dituzte lehenik), modu berriak imajinatu/martxan ipini behar ditugu.
Azpian uzten dizuet pentsamendu kritikoa zer den azaltzen duen bideo bat. Azpitituluak erdaraz ditu. Azpititulurik gabe nahi duenak, hemen dauka bertsio orijinala.
Informazio eta ezagutzaren gizarteak aldaketa sakonak ekarri ditu gure eguneroko errealitatearen arlo guztietara: nola eskuratu eta partekatzen dugun informazioa, nola egiten dugun lan, nola definitzen ditugun elkarlanerako harremanak, nola komunikatzen garen eta nola erlazionatzen garen norbanakoen artean edota gure instituzio eta erakundeekin. Garbi dago gauzak asko aldatu direla denbora gutxian.
Aldaketa hauek, ondorio bezala, norbanakoaren gainean eskakizun eta betebehar berriak dituzte ondorio bezala: ikasi, profesionala izan edo XXI mendeko hiritarra izatea, duela hamarkada bat existitzen ez ziren konpetentzia desberdinen beharra ekarri du. Informazioaren Gizarteak ezagutza berriak eskatzen ditu, trebetasun berriak eta, nagusiki, jarrera berriak, konpetentzia digitalaren testuinguruan kokatzen direnak.
Jada 2000ko martxoan, Lisboako Europar Kontseiluan dagoeneko konpetentzia digitalaren beharraren inguruko lehenengo aipamena egin zen:
“Hiritar orok informazioaren gizarte berrian bizi eta lan egiteko beharrezkoak diren ezagutzak izan behar ditu”.
Pentsamendu kritikoa izan, ezagutza eraiki eta, teknologia erabiliz, produktu eta prozesu berritzaileak garatu.
Modu kolaboratiboan lan egin eta komunikatzeko ingurune eta bitarteko digitalak erabili, baita distantziara ere, norberaren ikaskuntza prozesuaren mesedean baina, baita ere, besteen ikaskuntza prozesuen eragile bezala.
Informazioa lortu, ebaluatu eta erabiltzeko tresna digitalak erabili.
Pentsamendu kritikoan oinarritutako trebetasunak erabili ikerketa prozesuak planifikatu eta bideratzeko, proiektuak administratzeko, arazoak konpontzeko eta erabakiak hartzeko, beharrezkoa den informazioa lortzeko tresna eta baliabide digital egokiak erabiliz.
Teknologiarekin harremana gordetzen duten giza, kultura eta arlo sozialeko gaiak ulertu eta jokabide etiko eta legalak praktikatu.
Teknologiari lotutako kontzeptu, sistema eta oinarrizko funtzionamenduaren inguruan ezagutza egiaztatu.
Gizarte modernoak gaitasun berriak eskatzen ditu, beraz, hortik herrialde desberdinetako curriculum ofizialetan konpetentzia digitalaren presentzia derrigorrezkoa bezala ikustea. Eta, noski, gurea ez da salbuespena.
Konpetentzia digitala nola definitzen den eta zeintzu ezaugarri dituen aztertzen denean nahiko garbi ikusten da, eredu desberdinek iturri beretik edaten dutela, alegia, gehienek ISTEk zehaztutako estandarren bidetik egiten dute. Hainbat ñabardura gorabehera, konpetentzia digitalaren definizioa eta zehaztapena nahiko antzekoa da leku gehienetan.
Orain arte irakurri ditudan planteamenduen artean aberatsena eta ikastolan praktikan jartzerako interesgarrienetakoa, Boris Mir-ek ematen duena izan daiteke. Berak, ondorengo definizioa ematen du konpetentzia digitalarentzat:
“Konpetentzia digitala ezagutza, trebetasun eta gaitasunen konbinazioa da, balore eta jarrerekin batera, testuinguru digitaletan eta tresna digitalekin, helburuetara eraginkortasunez heltzeko”
Boris Mir-ek konpetentzia digitala bost azpikonpetentzietan (“dimentsio” hitza erabiltzen du berak; azpikonpetentziak direla iruditzen zait niri. Zer iruditzen zaizue zuei?) banatzen ditu, bakoitza helburu orokor batzuekin (gaitasun) lotuta dagoelarik. Berak aipatzen dituen “dimentsio” eta “gaitasun” horiek, hauek izango lirateke:
Ikaskuntzaren dimentsioa: informazio ezagutzan bihurtu eta honen asimilazioarekin lotuta dago. Ikuspegi honen arabera ikasle eta irakasleok gai izan beharko ginateke baliabide digitalekin ikasi eta ezagutza, produktu eta prozesu desberdinak sortzeko.
Informazioaren dimentsioa: ingurune digitaletan informazioa lortu, ebaluatu eta erabiltzearekin erlazionatuta dago. Ikasle eta irakasleok gai izan beharko ginateke formatu digitalean dagoen informazioa lortu, ebaluatu eta antolatzeko.
Komunikazioaren dimentsioa: komunikazio interpertsonala eta sozialarekin lotutakoa. Gai izan beharko ginateke ingurune digitaletan komunikatu, erlazionatu eta elkarlanean aritzeko.
Kultura digitalaren dimentsioa: ezagutzaren gizartearen praktika sozial eta kulturalekin, baita hiritartasun digitalarekin ere erlazionatuta dago. Horrela, modu arduratsu, seguru eta zibiko batean aritzeko gai izan beharko ginateke.
Teknologiaren dimentsioa: alfabetizazio teknologikoa eta ingurune digitalen ezagutza eta kontrola. Ikasle eta irakasleok gai izan beharko ginateke gailu eta lan-ingurune digitalak kudeatu eta erabiltzeko.
Gaitasun hauetako bakoitzaren deskribapen sakonagoa oraindik egiten du Borisek. Azpiko aurkezpenean ikus ditzakezue bost dimentsio hauen inguruko xehetasun guztiak:
Borisen planteamendua interesgarria iruditzen zait, marko orokor batetik abiatuta, zehaztapen handiko maila batera iristen delako. Helburuak nahiko ondo definituta daude eta ez da oso konplikatua helburu horien lorpenerako indikatzaileak ezarri eta hauen ebaluazioa zehaztea. Beraz, ikastola bakoitzak bere curriculum propioaren diseinuan oinarri bezala erabiltzeko moduko eredua da, norberak egindako ekarpenekin moldatu eta osatu daitekeena.
Bestelako iturriak kontsultatzen badituzue konturatuko zarete konpetentzia digitalaren inguruko hausnarketa, gutxi gorabeherara, kasu guztietan ildo beretik doala. OCDEk, adibidez, antzeko definizioa ematen du baina bere txostenean konpetentzia honentzat soilik hiru dimentsio jasotzen ditu. Madrilgo CRIF Las Acacias-eko taldekoek, adibidez, lau dimentsio zehazten dituzten konpetentzia digitalarentzat.
e-konpetentzia eta hiritar multialfabetatuak
Baina badago konpetentzia digitalaren ikuspegi desberdin bat, konpetentzia digitala ulertzeko beste modu bat niretzat oso interesgarria dena, izan ere, inguruan ezagutzen ditudan gehienek teknologia eta baliabide digitalekin duten edo izan duten bilakaera ulertzeko balio dit. Ikastolako kideok behar dugun konkrezio mailatik gorago dago agian baina, era berean, ikastolako kideok non gauden eta nondik jo behar dugun ulertzeko oso baliagarria iruditzen zait. Konpetentzia digitala alfabetizazio anitzen arteko elkarreragin eta bilakaera prozesu bat bezala uler daiteke, modu honetara.
Tradizionalki alfabetatizazioa, gizakiok, denbora eta espazioan zehar, testu bitartez elkar komunikatzeko daukagun trebetasunari deitu izan zaio. Horrela, pertsona alfabetatu bat, gai da hizkuntza idatziz erabiltzeko; pertsona alfabetatuak badaki bere hizkuntzan irakurtzen, idazten eta ulertzen. Baina teknologiaren garapenak, batez ere, alfabetizazio behar berriak ekarri ditu (inprenta izan daiteke adibide nagusietakoa) Ikusentzunezkoen garapena lehenik, konputagailu eta aplikazio informatikoen presentzia ondoren eta digitalizazioaren orokortzea azkenik, gizakion arteko harremanak zeharo desberdinak izatea eragin du eta horrek ohiko alfabetizazio tradizionalaz gain, bestelako alfabetizaio berrien beharra ere ekarri du.
Horrela, XXI. mendeko hiritar e-konpetente bat, hiritar multialfabetatua izan behar du. Azpian dituzue alfabetizazio hauek eta euren arteko harremanak adireazten dtuen grafikoa (eskematxo hau egiteko Cristobal Coboren eta David Alvarezen ekarpenetan oinarritu naiz)
Alfabetizazio anitzak
Alfabetizazio teknologikoa: ikasketetan, lanean, aisian edo komunikazio prozesuetan teknologia berriak (bai hardware baita softwareari dagokionez ere), autonomoki, arduraz, segurtasunez eta modu eraginkorrean erabiltzeko gaitasuna. Konpetentzia digitalaren alderdi praktikoarekin lotuta dago, erabilerarekin, gehienetan protokolo eta arau jakin batzuen jarraipenarekin barneratzen dena; tutorial eta eskuliburu gehienek alfabetizazio mota honi lotuta egongo lirateke, adibidez. Heldutasun teknologikoa ingurune formaletan jaso izan da (ikastoletan alderdi hau da nagusiki landu dena azken bi hamarkadetan, bai ikaslee eta baita irakasleen aldetik ere) baina modu informalean ere. Iritzi pertsonala bada ere, digitalki konpetenteak diren irakasleetaz hitz egiten dugunean, oraindik ere, konpetentziaren alderdi hau bakarrik kontenplatzen dugula.
Alfabetizazio audiobisuala: komunikazio-lengoaia desberdinetan jasotako informazioa dekodetzeko eta, era berean, edukiak sortzeko gaitasuna. Aurrekoaren jarraipena izan daiteke, izan ere, eduki sorreran, batez ere, trebetasun teknologiko minimo bat beharrezkoa izaten da. Zine, irrati, telebista edo publizitatearen inguruko lanketa ikastoletan ez da zerbait berrria, aspalditik lantzen den zerbait da. Aro analogikoko dekodetze/sortze prozesuen ezaugarriak ikaragarri aldatu digitalazioaren eta interneten eraginez (anglosaxoiek “media literacy” eta “new media literacy”-ren arteko desberdinketa egiten dute)
Gizartean multimedia edukien kontsumoa ikaragarri hazi dela errealitate bat da (ikusi besterik ez dago zenbat denbora pasatzen duten gure gaztetxoek YouTuben).
Informazioa azaltzeko modu bisual berriak sortu dira: infografiak, denbora lerroak, simulazioak, 3D ingurune birtualak (Second Life, esate baterako).
Digitalizazioak, interneten bilakaerak ikusentzunezko edukien gordailu amaigabe bat bezala eta gailu elektronikoen bilakaerak, edukien sorkuntza eta zabalkundea edonoren esku ipini dute. Sortzaile izatea gaur egun edonoren esku dagoen zerbait da, ume zein heldu.
Alfabetizazio informazionala: informazioa bilatu, hautatu, prozesatu eta kritikotasunez erabiltzeko gaitasuna, formatu desberdinetan eta iturri digital desberdinak erabiliz, gauden testuinguruaren arabera. Alegia, testuinguru jakin batetan eta ataza konkretu baten aurrean nolako informazioa behar den erabakitzeko gaitasunarekin lotuta egongo litzateke. Informaziora heldu (bilatu), irakurketa signifikatiboa (ebaluatu), kalitatezkoa eta fidagarria dena gorde (hautatu) eta egoera berrietan erabili (aplikatu) eskolan pendiente daukagun zerbait da. Egia da bide horretan hasiak garela, poliki-poliki, baina oraindik nahiko urruti gaudela iruditzen zait, batez ere, irakasleriaren kasuan.
Alfabetizazio digitala: informazioa modu kritiko, kreatibo eta berritzaile batetan kudeatu eta berrerabiltzeko gaitasuna. Goi-mailako pentsamenduari lotutako gaitasuna, aurreko hiruen gainean dagoena eta hiruen beharra duena. Mashup eta remixen gizartean bizi gara, berrerabilpenaren kultura da nagusi. Ikastolan oraindik informazioa pakete itxietan eskaintzen diegu ikasleei, hartzaile pasibo bihurtzen ditugu. Berezkoa duten kuriositate eta sormenarekin amaitzen du eskolak. Gehiago oraindik, bertuteak izan beharko liratekeenak “heldutasun faltarekin” nahasten ditugu askotan. Tira, hori beste kontu bat da. Maila honetan landu beharko lirateke, noski, eduki libreen gaia, lizentziak eta hauen inguruan egun dauden arazoak… ikasleekin baina irakasleekin ere. Irakasleok maila honetara heltzeko ahaleginik egiten ez badugu, nekez ulertuko dugu zer den gaztetxoekin landu beharko duguna.
e-kontzientzia: bizi dugun aro digitalak, informazioaren eta ezagutzaren esparruan, hiritarrongan duen eragina ulertzeko gaitasuna. Alfabetizazio ezberdinen mailakatze honetan gorantz egiten dugun heinean, gure presentzia digitala areagotzen doa, gure identitate digitala sendotzen doa. Presentzia digital honek gaur eta etorkizunean gure izaera eta bizimoduan eragina duela/izango duela ulertzea eta horren arabera jokabide egokiak azaltzea beharrezkoa dugula kontzienteak izatea, ezinbestekoa da XXI. mendeko gizartean. Bizi dugun aro berri honetan “digitalki kontzientea” izatea, identitate eta erreputazio digitalarekin, ingurune berrietan murgilduta ibiltzeak izan ditzakeen ondorio etiko eta legalekin, bizitza osorako ikaskuntza beharrarekin… lotuta dago
Amaitzeko, goiko eskema horretan ez dut txertatu alfabetizazio tradizionalari lekurik utzi baina nonbait txertatzekotan egon naiz. Alfabetizatu digitalak izatetik oso urruti dauden irakasle eta espezialista askok oso kritikoak dira internetek (erru guztiak internetenak omen dira) idazmenan eta irakurmenan dituen eragin negatikoekin; geroz eta okerrago idazten omen dute gure gaztetxoek. Nik ez dut ikuspegi hori partekatzen. Ingurune digitalak dituen ezaugarri propiak ahaztu egiten zaizkigu irakurmena eta idazmena ikasleekin lantzen dugunean eta, era berean, garrantzia berezia hartzen du ahoz nahiz gorputz bitarteko komunikazioak. Oso gazte murgiltzen dira gaurko haurrak ingurune digitaletan eta oso azkar hasten dira gailu berriak erabiltzen. Ez da berdin idazten sarean edo saretik kanpo (ez da guza bera email bat edo paperean idatzitako gutun bat, blog batean idatzi edo iruzkin kritiko bat euskarako klasean), oso konnotazio desberdinak dituzte sareko idatziek ala kanpoko idatziak (nor dago atzean, nork idazten du, zer bilatu nahgi du…), irakurmen hipertestuala liburuen irakurmen linealarekiko desberdina da (saltoka irakurri, zati txikiak gehienetan; liburuak irakurtzeko moduarekin erabat desberdinak da), grafiak eta testua idazteko gailuak erabat desberdinak dira (zentzurik ba ote du arkatza erabiltzea gaur egun?)… Hiritar digitalki konpetenteak behar baditugu, derrigorrezkoa da ohiko alfabetizazioari ere enfoke zabalagoa eskaintzea eta gizarte digitalak dituen ezaugarri berrietara egokitzea.
Ez dut gogoratzen zenbat denbora pasa den esku artean liburu bat azkenekoz izan nuenetik. Herenegun “Ordenadores en el aula: la clave es la metodología” liburua jaso nuen. Arraroa egiten zait berriro paperaren taktua sentitzea behatzetan.
Ez dut gogoratzen non eta noiz izan nuen liburu honen berri lehenengoz baina Grao argitaletxearen webgunera joan eta liburuaren inguruan zetorren deskribapena irakurri ondoren liburua interesgarria izan zitekeela pentsatu nuen eta, aspaldiko partez, liburua erostea erabaki nuen. Argitaletxe berak eskaintzen dituen beste liburu batzuk kontsultatuta, jabetu nintzen eBook-a erosteko aukera bazegoela, beraz, hau ere formatu digitalean erostea erabaki nuen (anotazioak hartu eta gero hauek esportatzeko aukera izatea oso baliagarria iruditzen zait). Baina, bitxia bada ere, teknologiaren inguruan diharduen liburu honek ez du bertsio digitalik, beraz, azkenean paperezko bertsioarekin konformatu behar izan dut. Hainbeste denbora pasa ondoren pantailatik irakurtzen, arraroa egiten zait paperera bueltatzea.
“Ordenadores en el aula: la clave es la metodologia” liburuaren deskribapen laburrean ondorengoa irakur daiteke:
Los ordenadores ya han llegado o llegarán pronto a las aulas. Este libro nos ayudará en los cambios que esto representa en el día a día y que se deben sostener en tres grandes columnas: los contenidos, las metodologías, las herramientas y los recursos tecnológicos.
Garbi dago, beraz, liburu hau ez dela gai zehatz eta konkretu baten inguruan gehiegi sakontzen duen horietakoa, analisi mamitsuak biltzen dituen horietakoa. Alderantziz, curriculuma, metodologia eta teknologia bezalako gai zabalak ditu hizpide. Gainbegiratu batean, liburua nola dagoen antolatuta ikusita, burura etorri zait Jordi Adellek Bilbon aurkeztutakoTPACK eredua izan daitekeela bere erreferenteetako bat.
Testuinguru horretan liburua 22 ataletan banatzen da beste hainbeste autoreen eskutik. Lehenengo bostak aldakuntza metodologikoarekin zerikusia dute (curriculum berria, konpetentziak eta interneten eragina) eta, nire iritziz, interesgarrienak dira. Aspalditik jarraitzen ditudan Ramón Domenech eta Guida Al·lès ekarpenak, adibidez, bloke honetan kokatzen dira. Geratzen diren beste atal guztiak baliabide teknologikoen erabilerari lotutako jarduera didaktiko berritzaileen deskribapenak dira. Uste dut liburuaren erosketa justifikatzen duten edukiak direla.
Baina liburua erosteko bigarren mailako beste arrazoi bat ere badut. Izan ere, aspalditik buruan darabilkidan ideia bat kontrastatzeko gogoa daukat. Alegia, liburua idazten duten autore guztiak blogariak dira, batzuk beste batzuk baina gehiago agian, baina denek parte hartzen dute modu aktiboan sarean. Askok euren teoriak, lanak eta bestelako ekarpenak sarean partekatu dituzte. Hori horrela izanik, egiaztatu nahi dut ea liburu honek ekarpen horiek soilik biltzen ote dituen edo ekarpen horiek aberastu eta osatzen duten informazio gehigarria eskaintzen duen. Ez dakit, baina Guida Al·lès zatia gainetik begiratuta, adibidez, konturatu naiz eskaintzen dituen grafiko asko dagoeneko sarean aurkitu eta gordeta ditudanen berdinak direla.
Liburua irakurtzen noan heinean bertan aurkitutako ekarpen interesgarrien inguruko aipamenak egingo ditut blog honetan. Aterako ditut ondorio zehatzagoak amaitzen dudanean.
