Waiting For Superman

Horixe da Bill Gates-ek 2010. urtean ekoiztutako dokumental honen izena. Bertan, Estatu Batuetako eskola publikoaren egungo egoeraren analisi bat egiten da. Asko dira bertan planteatzen diren galdera, kezka eta kritikak eta hauetako asko ez dira soilik EEBBetako hezkuntza sistemaren ezaugarri propioak. Nik esango nuke herrialde aurreratuetan gizarteak bizi izan duen bilakaeraren ondorioak direla dokumentalean planteatzen diren arazo gehienak.

  • Eskola aurkitzen den auzo edo herrien egoera sozio-ekonomikoak baldintzatzen du eskola porrota edo alderantziz da?
  • Hezkuntza sistemaren arrakasta bermatzeko muntatzen den egitura burokratikoa bera ez al da porrotaren eragile nagusienetako bat?
  • Eskola arrakastaren interpretazio desberdinak eta hau “neurtzeko” ezartzen diren indikatzaileak egokienak dira gure gizarte modernoan?
  • Zergatik esperientzia arrakastatsuenak sortzen dira gehienetan ezarritako hezkuntza sistemaren periferiatik?
  • Jarrera proaktiboa eta inplikazio maila altua duten irakasleek irauli al dezakete hezkuntza sistemaren parte diren (administrazioa, sindikatuak, eskolen elkarteak eta guraso-taldeak) estamentuen artean une honetan ezarrita dagoen “status quo”-a?

KIPP eskolen adibideak ikastolen sorrera ekarri dit burura. Eskola hauen inguruan bideoan agertzen diren zertzeladatxo pare horiek nire ikasle garaiko ikastola ekarri didate gogora. Askotan esan dut orduko ikastolek eskola “autentikoen” ukitu hori zutela, irakasleen inplikazioa agerikoa zen, orduko auzo eta herrietan ondo uztartuta zeuden, egitura deszentralizatua, burokrazia gutxi eta lan asko komunitatean eta, azkenik, balore etiko, sozialak eta kulturalak indikatzaile akademiko aseptikoen gainetik ipintzen zituena. Nik behintzat horrela gogoratzen dut ezagutu nuen ikastola. Gaur, dokumentala ikusi ondoren, EEBBtako eskoletan agertzen diren hainbat egoerekin pentsakor geratu naiz, ez ote garen gu ere hezkuntza sistema unibertsalean dagoen “status quo” horretara egokitu. Tamalez, uste dut baietz.

Hemen azpian daukazue bideoa, merezi du ordu pare bat hartzea osorik ikusteko:

Waiting for Superman

Iturria: Recursos didĂ ctics per a secundĂ ria

Pentsamendu logikoa

Bideo honek gogora ekarri dit semearen txikitako anekdota bat. Olentzero egunean lehenengo aldiz lagunekin kantatzen atera ondoren, bildutako dirua nola banatu zuten galdetu genion. Erantzuna erabat “logikoa” izan zen. Eskua txanponen poltsan sartu eta bakoitzak eskukada bat txanpon ateratzen zuen poltsatxotik. Horrela, txandak errespetatuz, banan-bana eskua sartzen joaten ziren poltsako diru guztiarekin amaitu arte. Beraientzat, banaketa modu ekitatiboan gertatzen zen guztion eskukada kopurua berdina zelako.

Handik urtebete edo bira, ez naiz ondo gogoratzen, prozesua aldatzea erabaki zuten. Antza denez, ordurako konturatuta zeuden eskukada batean bildutako txanpon eta billete kopurua ez zela kasu guztietan berdina eta beste modu batera egitea erabaki zuten. Banaketarekin hasi baino lehen, mota berdineko billete eta txanponak multzotan banatu zituzten. Ondoren, korroan ipinita, mota bakoitzeko billete eta txanpona banan-bana banatzen hasi ziren. Horrela, taldean hiru lagun baziren eta bost euroko lau billete banatu behar bazituzten, bakoitzak bana hartzen zuen eta, txandaren arabera, laugarrena izatea tokatzen zitzaionak laugarren billetea hartzen zuen. Gero, orden berarekin jarraituz, bi euroko txanponak banatzen hasten ziren eta txanpona mota guztiekin bukatu arte. Kontzienteak ziren sistema honekin guztiek ez zituztela billete eta txanpon kopuru berdina baina normaltzak hartzen zuten, izan ere, ez zuten ezagutzen lau billete hiruren artean modu hobeagoan banatzeko bestelako metodorik.

Zorionez, Olentzero egunean kantatzera bakarrik ateratzen ziren eta dirua banatu ere, bakarrik egiten zuten. Eskerrak tartean gurasorik ez geundenik bestela ziur nago lehenengo urte hartan jada, diru guztia zenbatu, zatiketa hiruen artean egin eta bakoitzari berea emango geniela, guztiek diru kantitate berdina izateko. Baina umeek ez lukete ulertuko zergatik zeukan berak bi paper zati eskuan bakarrik eta besteak eskuak txanponez beteta. Edo zergatik zituen batek txanpon hori gehiago eta besteak zilar kolorezko gehiago. Ez dakit nire semeak zenbat diru ekarri zuen etxera baina pozten naiz dirua horrela banatu izana. Pozten naiz banaketa ekitatiboa zer den edo ez den beraien kabuz ikasi izana, zerk egiten zuen huts jabetzea eta konponbidea beraien artean erabakitzea.

Helduok (irakasleok barne) ez gara jabetzen batzuetan gure esku-hartzeak horrelako egoeretan umeen ikaskuntza prozesu autonomoari mesede baino kalte egiten diogula. Pentsamendu logikoa, lehen faseetan, eta kritikoa aurrerago, heldutasunerako bidean klabeak direla eta gure jokabide batzuk askotan garapen horretan eragin negatiboak izaten dituztela.

Euskaldunak ote?

Bideo hau ETBn ikusi dudanean, burura etorri zait ume hauekin egin dutena (bi hilabeteetan egin omen dute) guk gure ikasleekin urteetan egiten dugunaren berdina dela. Hau da, ume hauek hori ikasteko bi hilabetez prestatu eta BIKAIN erantzun dute. Gure ikastetxeetan, oraindik ere, gisa honetako hezkuntza da nagusitzen dena. Hau egin, hau azpimarratu, hau erantzun…, hots, errepikatu, errepikatu eta errepikatu.

Ume hauek euskaraz esaten duten hori esateagatik inork ez luke esango euskaldunak direnik, eta gure eskola eta unibertsitateetatik ateratzen diren ikasleak bizitzarako konpetenteak al dira? Bada, euren azterketak gainditzeko, ume hauek egin dutenaren berdina egin behar izan dute: buruz ikasi eta errepikatu.

Jarioak Google Alerten

Google Alerts zerbitzuak, e-posta besterik ez zuen erabiltzen bere alertak bidaltzeko, baina gaur Google Blogean ikusi ahal izan dut jarioaren aukera gehitu dutela. Beraz, orain alertak modu erosogoan jaso ahal izango ditugu gure jario irakurlean.

Aukera berri hau gehitzeko, Gure alertak kudeatzeko eremura joango gara. Banan bana editatuko dugu eta “Deliver to” zutabean “Feed” eta “Email” aukerak agertuko zaizkigu. Feed aukeratzen badugu, automatikoki gehituko du alerta hori gure Google Reader-era. Nolanahi ere, beste irakurle bat erabiltzen badugu, jarioaren helbidea kopiatu eta zure irakurlean gehitu ala izango dugu.