Gehiago konpetentzia digitalaren inguruan

Jakintza Ikastolaren Hezkuntza Proiektuaren berritze prozesuarekin hasi gara aurten. Ikastola proiektuari zuzenean lotuta doaz gure Curriculum Proiektua baita Gestio/Antolaketa Proiektua ere.

Urte batzuk pasa dira gure Hezkuntza Proiektua diseinatu genuenetik eta bitarte horretan aldaketa ugari gertatu dira, bai curriculumean baita antolaketa mailan ere. Hauek guztiak bildu eta sakondu beharko ditugu ekoiztuko dugun dokumentu berrian.

Curriculum proiektu berriaren garapenean garbi dago gure erreferentzi nagusietako bat Euskal Curriculuma izango dela. Beti esan dut Euskal Curriculuma dokumentu aurrerakoia izan zela aurkeztu zen unean (eta oraindik horrela da puntu askotan). Nire ustez hainbat alderdietan, halere, behar ditu eguneratze batzuk. Horietako bat izan daiteke Irakaskuntzarako eta Komunikaziorako Teknologiena eta zehazkiago, Konpetentzia Digitalarena. Eguneratze horiek datozen bitartean, handik eta hemendik topatzen dudan informazioa jaso, antolatu eta nire apuntetxoak sortzen ari naiz, gure ikastolako curriculum proiektu propioan txertatzeko helburuarekin.

Duela hilabete batzuk blog honetan bertan argitaratu nuen nire iritziz zer den konpetentzia digitalaren inguruan ulertu behar duguna. Ekarpen honetan konpetentzia digitalaren ikuspegi osagarri biak aurkezten nituen: alde batetik, konpetentzia digitalaren dimentsio edo azpikonpetentzia bakoitzari lotutako helburuen zerrenda eta, bestetik, konpetentzia digitala alfabetizazio multimediala bezala ulertuta.

Bada gaurkoan, bi ideia horiekin jarraituz, ekarpen berriekin nator. Hasteko, La Lagunako Unibertsitateko Manuel Arearen bideo bat ipintzen dizuet azpian. Bideoan, Manuel Areak gaurko eskola ereduaren jatorriaz hitz egiten du hasieran (gizarte industrialean sortutako eredu zaharkitua). Boriz Mir-ek planteatzen dituen bost dimentsio horien ordez, Manuel Areak lau bakarrik planteatzen ditu (beste leku batzuetan ere horrela egiten dute). Amaitzeko konpetentzia digitala lantzeko hainbat ideia edo proposamen botatzen ditu. Hauxe da niretzat bere aurkezpenaren zatirik kaxkarrena. Ez dut esan nahi blog, wiki… edo Web2.0-ren garaiko baliabide digitalek zaharkituta geratu direnik, ezta gutxiagorik ere. Nire iritziz tresna baino gehiago proposatzen dituen erabilerak edo jarduerak daude zaharkituta eta faltan botatzen ditut, adibidez, teknologia mugikorrari lotutako proposamenak.

Manuel Arearen aurkezpenaren lehenengo zatiak duela urte luze bat ikastolako gurasoei Mikelek eta biok eskaini genien aurkezpena ekarri dit gogora. Orduan ere gure ikastolako gurasoei antzeko kontuak aipatu genizkien:

Aurkezpen horren amaieran eskola eredua aldatzeko lau eragite-ardatz proposatzen genituen:

  • Alderdi metodologikoaren aldaketa beharrezkoa ikusten genuen (“Jakitearen logikatik egitearen logikara pasatu”)
  • Ikaslean oinarritutako hezkuntza eredu baten garapena beharrezkoa zela uste genuen (“Ikaslea bere ikaskuntza prozesuaren jabe bihurtu”)
  • Gestio/antolaketaren aldaketa bultzatu behar genuela intuitzen genuen (“Ikastolako aldaketaren kudeaketarekin hasi”)
  • Konpetentzia digitalaren garapenari garrantzia berezia eman behar geniola iruditzen zitzaigun (“Digitalki alfabetatuak diren hiritarrak sortu”)

Gaur bertan irakurri dut beti interesgarriak diren Guida Al-lés-en azkeneko ekarpena. Eskola hobe baten bila nondik hasi behar dugun planteatzen du berak. Tira, positiboki harrituta geratu naiz ikusi dudanean berak aipatzen dituen autore desberdinen proposamenak, gutxi gorabehera goran aipatutako lau ardatz horien inguruan doazela. Gauza batzuk moldatu beharrean gaudela garbi dago baina uste dut orduan egindako hausnarketa baliagarria dela oraindik eta, nola edo hala. garatuko dugun IHP berrian jaso beharko ditugu.

Konpetentzia digitalaren gaira bueltatuz, otsaileko artikuluan azaltzen nituen bi alderdi horiek oso modu garbian islatuta ikusi ditut gaur Fernando Santamariak ekoiztu dituen bi mapa kontzeptual interesgarrietan. Bi mapa horien arteko lotura garbia da: “La competencia digital se adquiere mediante la alfabetización mediática”. Hortxe dago kontua. Uste dut, bi mapa kontzeptual hauekin, konpetentzia digitalaren inguruan jakin beharreko guztiak modu garbi eta txukunean jasota geratzen dela.

Competencia Digital

Alfabetización Mediática

EGUNERAKETA 2011-10-25, 21:18: Duela lau hilabete Futurelab-ek konpetentzia digitalaren inguruan argitaratutako bi txostenen berri ematen nuen nire “beste” koaderno digitalean. Bada oraintxe irakurri dut El Camarote blogak argitaratu berri duen azken artikuluan, bi dokumentu horietatik lehena erdara itzultzen ari direla. Ikusi dudanagatik ia amaituta dago itzulpena. Benetan txosten interesgarria da, konpetentzia digitalaz zer ulertzen den azaltzeaz gain adibide praktiko ugari proposatzen baititu. Ingelesezko bertsioa ez bazenuten irakurri bere garaian, orain aukera paregabea daukazue erdarazko bertsioa irakurtzeko. Merezi du, benetan.

Euskal Herriko Ikastolen mapa

Iaz, DBH 1-eko ikasle batek hasiera eman zion orain aurkezten dizuegun mapa honi. Egundoko lana egin zuen arren, amaitzeko astirik ez eta ikasturte honetan amaitzea erabaki genuen. Horregatik, aurtengo DBH 1eko ikasleekin (12 urte) proiektuari heldu diogu eta lan kolaboratzaile gisa amaitzea erabaki genuen.

Horretarako, aurtengo ikasleak kolaboratzaile gisa gonbidatu nituen mapa horretan eta gure posta zerbitzua erabiliz, egin beharreko lanaren xehetasunak helarazi nizkien. Horra hor ezaugarri nagusiak:

  • Hasita zegoen mapa bukatzea zen lanaren xedea
  • Gela bakoitzak lurralde ezberdinak hartu behar zituen
  • Ikastolen Elkartearen gunean dauden datuak erabili behar zituzten mapan kokatzeko
  • Kokapena ahalik eta zehatzena bilatu behar zuten
  • Ezagutzen dituzten tresna kolaboratzaileak erabiliz, norberak sartu beharreko ikastolak zehaztu behar zituen

Ikusten duzuen bezala, nahiko sinplea da erabilitako sistema eta saio bakar bat nahikoa izan da orain aurkezten dugun mapa hau “osatzeko”. Eta kakotxen artean kokatzen dut, amaitu gabe dagoelako. Mapa amaitzeko zuen laguntza eskatu nahi dugu.

Lan honekin, beste gauza batzuen artean, lan kolaboratzaileek duten ahalmen ikaragarriaz ohartarazi nahi nien. Hau da, bakoitzak jarritako ale txiki batekin, behar bezalako baliabideak erabiliz, gauza txukunak eta indar handikoak egin zitezkeela frogatu nahi nien.

Nik uste dut hori bizi dutenez, nahiko ongi barneratu dutela, baina orain pausu bat gehiago eman nahi dut eta horretarako zuen laguntza behar dut. Ikasleek eginiko mapa horretan akats batzuk ikusi nituen eta ikastola batzuk sartu gabe gelditu dira. Horregatik, zuen laguntza eskatzen dut ikusten dituzuen akatsak iruzkinetan adierazteko. Beraiek harpidetuta daude blog honen iruzkinetara eta zuen zuzenketen berri berehala izango dute. Honela, ikasleak ohartuko dira lan mota hauen beste ezaugarrietako bat jendearen partaidetza eta elkarreragina dela.

Euskal Wikipedian ekarpenak egiten jarri nahi ditut, baina ez nuke nahi “derrigortuta” horrelakoetan jartzea. Aitzitik, konbentzituta eta gogoz ikusi nahi ditut. Hiritar gisa jokatu dezatela, gutxitan aitortzen zaien protagonismoa hartu eta euren etorkizunerako horren beharrezkoak izango diren lan egiteko era hauetan trebatu eta ezagutu ditzatela.

Aldez aurretik, zuen zuzenketak eskertu nahi ditut, nire ikasleentzat adibide bikaina izango dira eta, bide batez, ikastolen mapa hobe bat eraikiko dugu.