Irakaslea naiz, giltzarri ere bai

Jendeari galdetzen badiogu zer izan den, modu positiboan, eskola garaian gehien markatu duena, erantzunetan sekula ez dugu liburu baten aipamena entzungo edo hitzaldi batena edo beste edozein baliabideena. Ia beti irakasle baten aipamena izango da entzungo duguna. Izan ere, ikasle baten arrakastarako bidean gehien laguntzen duenak ez du baliabideekin zerikusirik. Aitzitik, irakasle batek transmititzen duen pasioa, erakusten duen interesa eta jakin-mina edo ikasleekin lortzen duen harreman pertsonala dira ikasleen inplikazioa lortzen dutenak eta hauen bizitzan eraginik handiena izango dutenak.

Askotan, ikastetxeetako kalitatearen adierazleak izendatzen ditugu, ebaluatzen ditugu, ebaluatzeko tresna berriak proposatzen ditugu, hobekuntza planak diseinatzen ditugu… eta ez naiz izango horri guztiari ezezko borobila estaera etorriko dena, baina iruditzen zait konplikatzeko dugun joera hori alboan uzten hasi beharko genukeela.

Adibidez, era ezberdinetako ebaluazioetan irakasleok dugun garrantzia eta arrakastaren giltzarri nagusieneako bat bezala oso modu nabarmenean agertzen bagara, goazen behingoagatik ondorengo galdera egitera:

Konektatzen ari dira irakasleak euren ikasleekin?

Beti gogoratuko ditugun irakasle horiek zer arraio zuten arrasto hori uzteko?. Beharbada, era askotako erantzunak topatuko genituzke eta batzuk irakasle harren goxotasuna azpimarratuko duten bitartean, beste batzuk ez dute sekula ahaztuko irakasle hark zuen trebetasuna egoera zailenetan ere umoreari heltzeko edota beste hark zuen prestutasuna ikasleak laguntzeko edo une magiko ahaztezinak sortarazten zituen irakasle bitxi hark edo…

Horregatik, zaila da ispilu bakar bat topatzea gisa horretako irakasleek zutena/dutena ezagutzeko. Beharbada, gune honetan topatu nituen ezaugarri horietako asko izango zituzten nik gogoratzen ditudan irakasleek. Zuei zer iruditzen zaizue?

1. Irakasle horiek helburu garbiak dituzte

Ezagutzen ez dugun leku batera bidaiatzean, nola dakigu bide zuzena edo okerra daramagun? Trafiko seinaleak, mapak, GPSa… ditugu hori jakiteko. Bada, hezkuntzaren munduan helburuak modu argian esplizitatzeak trafikoko seinaleen rola betetzen du. Eta irakasleak prestatzen duen plana, mapa edo plano bat bezalakoa da. Plan bat egiteak ez du esan nahi sormen falta, sormena loratzen lagunduko duen marko bat baizik.

2. Irakasle horiek oso garbi dute “zertarako” egiten duten

Egunero gure lanean %100en egotea ezinezkoa da eta, batzuetan, bizitza aspergarria da. Zertarako hori garbi duten irakasleek ikuspegi orokorra ikusteko gai dira eta egun zail, astun eta aspergarri horien gainetik aurrera ateratzeko erraztasuna dute, izan ere, euren begiradak beste perspektiba bat du.

3. Irakasle horiek berehalako erantzunik gabe bizitzeko gai dira

Oso gogorra da gelan dena ematen dugunean, epe-motzeko emaitzak ez ikustea. Berehalako satisfazio horren menpe bizi diren irakasleak oso erraz erre daitezke eta ilusioa galtzeko arrisku handia izango dute. Horregatik, komenigarria da ez ahaztea ikaskuntza, harremanak eta hezkuntza esfortzu konplikatuak direla, lorategi baten hazkuntza bezalakoa. Denbora behar da eta, tarteka, lokatza zapaldu eta zikindu ere, loratzeko.

4. Irakasle horiek oso ongi dakite ikasleei noiz kasu egin eta noiz ez

Bere ikasleak entzuten ez dituen irakasleak porrot izango du. Modu berean, ikasleei beti kasu egiten dien irakasleak porrot egingo du. Ez da samurra bereiztea eta noiz entzun behar zaien eta noiz esan behar zaien ezetz jakitea, baina irakasleak perspektiba zabalagoa izan behar du eta erabili beharko du.

5. Irakasle horiek jarrera baikorra dute

Energia negatiboak sormena zapuztu besterik ez du egiten eta porrota eta beldur-haztegia da. Irakasle on horiek baikorrak dira, optimismoa transmititzen dute eta bizitasun sentsazioa darie baita une zailetan ere. Baikortasun hori sormen-haztegi bat da.

6. Irakasle horiek euren ikasleen arrakastaren zain daude

Kontzeptu hau antzekoa da gurasoentzat ere. Ikasleek eurengan sinetsiko duen norbait behar dute. Gehiago dakien pertsona bat behar dute eta euren trebetasunak aktibatzeko ekintza gehiago. Porrota onartzen den testuinguru bat behar dute eta itxaropen altuak. Horrek ikasleak motibatuko ditu eta jarritako asmo handiko helburuetarantz bultzatuko ditu.

7. Irakasle horiek umore-sena dute

Umore eta gatz handiko pertsonek arrasto sakona uzten dute. Frustrazioa eta estresa murrizteaz gain, jendeari bere egoera beste ikuspegi batekin ikusteko aukera ematen dio.

8. Irakasle horiek gorespen eta laudorioak neurriz eta inteligentziaz erabiltzen dituzte

Laudorioek eragina galtzen dute behar ez denean erabiltzen baditugu edo gehiegi erabiliz gero. Ikasleek gure onespena behar dute, baina ezin dugu goratu lan bat egin dezakeenaren erdia dela dakigunean. Horregatik, gorespenak neurriz eta inteligentziaz erabili behar dira.

9. Irakasle horiek oso ondo dakite arriskuak hartzen

“Pittin bat harago joan direnek dakite noraino irits daitekeen” dio esaera batek. Arriskuak hartzea arrakastaren parte bat da. Ikasleek ere ikusi behar dute irakasleak gauza berriak probatzen dituela eta porroten kasuetan ikusi behar dute hori nola kudeatzen duen. Ikaskuntza hori, lantzen ari diren ikasgaiak bezain garrantzitsuagoa da.

10. Irakasle horiek kontsistenteak dira

Koherentzia ez dugu “inmobilismo”arekin nahastu behar. Koherentzia da esaten duzuna egitea, arauak ez dituzula aldatzen egoeraren arabera, zure ikasleek zuregan konfiantza izan dezaketela. Askotan, zaharkitutako metodoetan tematuta dauden irakasleak euren koherentziaz harro egon daitezke, baina hori temakeria mozorrotuta besterik ez da.

11. Irakasle horiek hausnarketa egiten dute

Zaharkitutako irakasleak ez bihurtzeko, irakasle hauek bere denbora hartzen dute darabiltzaten metodoen inguruan eta bere ikasleekin lortzen duten konexioaz hausnartzeko. Hausnarketa hori ezinbestekoa da hobetzeko esparruak detektatzeko eta zuzentzeko.

12. Irakasle horiek aholkulari bat bilatzen dute eurentzat

Hausnartzen duen irakaslea desanimatu daiteke aldamenean babesa eta laguntza eskainiko dion norbait ez badu. Aholkulariak izan daitezke “Bai, zure gogoeta horiek zuzenak dira” edo “Ez, oker zaude, ez al zara konturatzen…” gisako iruzkinak egingo dizkiotenak eta ikuspegi ezberdin bat eskainiko diotenak.

13. Irakasle horiek gurasoekin komunikatzen dira

Guraso eta irakaslearen arteko elkarlana giltzarria da ikaslearen arrakastarako. Horregatik, irakasle hauek bide bat irekita dute gurasoekin komunikatzeko edo hauek irakaslearengana joateko. Gurasoek eta irakasleak bat egiten dutenean, zailagoa da ikaslea ahazten joatea.

14. Irakasle horiek euren lanarekin gozatu egiten dute

Oso erraz identifika daiteke bere lana maite duen irakaslea. Kutsatzen den energia barreiatzen dute. Zure lana gustatzen ez bazaizu edo motibazioa galarazi dizun zer edo zer badago, saiatu hori identifikatzen. Beharbada, ez du zerikusirik eskolarekin eta, askotan, irakaskuntzarekiko maitasuna berreskura daiteke doikuntza txiki batzuk eginez gero.

15. Irakasle horiek ikasleen beharretara egokitzen dakite

Ikasgelak etengabe aldatzen ari diren izaki bizidunak bezalakoak dira. Egunaren arabera, ikasleen bizipenen arabera edo eguraldiaren arabera… egokitzapen edo aldaketa batzuk egin beharko dira ikasleak “engantxatuta” mantentzeko. Aurretik eginiko plana aldatu behar baduzu, ez hartu zure aurkako eraso gisa eta ez ahaztu helburua zein den.

16. Irakasle horiek begi onez ikusten dituzte gelan eginiko aldaketak

Inoiz ez al zara etxeko edo logelako dekorazioaz nekatu? Eta ez al da egia berrantolaketa edo aldaketa txiki batzuekin espazio berri baten sentsazioa dugula? Bada, gure ikasgelan horrelako aldaketak eginez, efektu berdina lortuko dugu eta ikasleen interesa berpizteko ere baliagarria izango da.

17. Irakasle horiek tresna berriak arakatzeko denbora hartzen dute

Teknologiaren aurrerapenarekin, gelara eraman daitezkeen era guztietako baliabide eta tresna ditugu. Ikasleek tresna horiei ez diete beldurrik. Zuk ere ez diezu beldurrik izan behar eta ezin diezu ikasleei aukera hori kendu. Izan ere, teknologiaz inguratzen dituen mundu batean hazten ari baitira eta ezin dizkiegu ukatu euren errealitate horretara behar dituzten gaitasunak.

18. Irakasle horiek babes emozionala eskainzen diete euren ikasleei

Askotan, gure ikasleek ezagutza edo informazio dosi bat baino gehiago, gure laguntza edo babes emozionala behar izaten dute. Ikasleekin konexio emozional hori lortuz gero, errazago izango da gure aholkua aintzat hartzea. Ikasleek irakasle bat behar duten bezala, aholkulari edo kontseilari bat ere behar izaten dute eta.

19. Irakasle horiek eroso sentitzen dira ezezagunaren aurrean

Ikasle handiagoekin aritzen diren irakasleei batez ere, ezezagun ugari dituzten gaiekin aritzea tokatzen zaie. Dena erabat lotuta ez dagoen egoeretan ere jakin beharra dago ondo funtzionatzen.

20. Irakasle horiek ez dituzte gurasoak etsaitzat hartzen

Zoritxarrez, askotan, guraso eta irakasleen arteko harremanak mehatsuz edo mesfindantzez beteta izaten dira. Era askotako gurasoak dauden arren, eta batzuk euren seme-alaba gehiegi babesten duten arren eta irakaslearen akatsak azpimarratzeko joera duten arren, gehienek euren seme-alabarentzat hoberena besterik ez dute nahi. Horregatik, norbere buruarengan konfiantza izan beharra daukagu eta oso garbi izan behar dugu beti ezin dugula gurasoek eskatutakoa egin.

21. Irakasle horiek ikasgela dibertigarria bihurtzen dute

Ez da beharrezkoa beti “serio” agertzea. Noizean behin, umore punttu bat gehitzea komeni da. Gure gizatasuna erakutsiz, konfiantzan eta errespetoan oinarritutako harreman bat erakitzen baita. Dibertigarria eta hezitzailea ez dira kontrajarriak.

22. Irakasle horiek era integralean irakasten dute

Irakaskuntza ez da hutsean gertatzen. Testuingruan ematen diren baldintzak aintzat hartu behar dira: estresa, egoera emozionalak, familia… Era guztietako estrategiak erabil ditzakegu gure ikasleengana iristeko, baina ikasleren batek egoera pertsonal zail bat bizi badu eta normal jokatzen badugu, seguru ez garela beregana iritsiko.

23. Irakasle horiek beti jarraitzen dute ikasten

Irakasle horiek beti lortzen dute denbora autoikaskuntzarako. Horrek, euren ezagutzak indartzeaz gain, ikasleen posizioan ere jartzen ditu eta ikas prozesuaren perspektiba mantentzen laguntzen du.

24. Irakasle horiek moldeak hausteko gai dira

Irakasle askok nolabaiteko horma bat eraikitzen dute euren metodoen inguruan eta ez dira ausartzen hortik ateratzen. Gogoratzen ditugun irakasleak askotan ateratzen dira hortik eta beste esparruetara irekitzen dira beharrezkoa dela ikusten dutenean.

25. Irakasle horiek euren profesioaren jabe dira

Irakasle horiek euren ikasgaien inguruko ezagutza tekniko sakonak izateaz gain, ezagutza metodologiko-pedagogikoak izateaz arduratzen dira. Horretarako, jakin-mina bizirik mantenzen dute eta inoiz ez dute aukerarik galtzen ikasten jarraitzeko.

Argitaratzailea

Mikel Etxarri

Lehen Hezkuntzako irakaslea

Utzi erantzuna

Zure e-posta helbidea ez da argitaratuko.

Gune honek Akismet erabiltzen du zaborra murrizteko. Ikusi nola prozesatzen diren zure erantzunen datuak.