Gure gelak sortzaileak al dira?

Dokumentu hau (PDF 1,1 MB) oinarritzat hartu dugu, baina artikulu hau ez da itzulpen bat, guk egindako moldaketa bat baizik.

Dokumentu hori irakurtzen hasi bezain azkar, CCR (Creative Classroom) kontzeptuak gure arreta bereganatu du. Izan ere, kontzeptu horren ardatz ikas ingurune berritzaileak dira. Ikas ingurune berritzaile horietan, praktika pedagogiko berritzaile horiek bakarrik sortzen dira IKTak ikaskuntza irekia, kolaboratzailea eta esanguratsua ahalbideratuko dituzten praktika forma berriak ekoizteko erabiltzen badira.

Berrikuntza kontzeptua oso erabilia izan da eta, testuinguruaren arabera, esanahi ezberdina ere ematen zaio. Hezkuntzaren kasuan, era guztietako praktikekin erabili izan ohi da, baina, gure ustez, hori baino gehiago behar da berrikuntzaz mintzatzeko. Nolanahi ere, ez dugu ahaztu behar aurkezten dugun dokumentua Europako testuinguruan kokatu behar dugula eta munduko beste lurraldeak hartuz gero, analisia oso bestelakoa izango litzatekeela.

Ikas-inguruneak duen konplexutasuna dela eta, faktore bakar bat aintzat hartzea ez da nahikoa eta dokumentu honen egileek aipatzen dituzten blokeak eta parametroak oso erabilgarriak iruditu zaizkigu gure errealitatearen azterketa bat egin ahal izateko.

Horregatik, ahalegin bat egingo dugu planteatzen diguten ikas-ekosistemetan eragina duten faktore horiek guztiak azaltzeko.

CCR_EUSKARAZ

Irudia jatorrizko neurrian ikusteko, klikatu gainean.

BLOKE NAGUSIAK

  • Edukiak & Curriculuma

Esperimentaziorako eta sormenerako tartea utzi behar dute eta, batez ere, XXI. menderako ikasleak beharko dituen konpetentziak garatzeko aukera errealak eskaini behar dituzte (adibidez; problemen ebazpena, ikerketa eta komunikazioa). Hori dela eta, edukiek eta curriculumek irekiak, malguak, eguneratzen direnak eta errealitatearekin zerikusia dutenak izan behar dituzte.

  • Ebaluazioa

Ezagutzan oinarritutako ebaluazio tradizionaletik IKTen ikuspegiko ebaluazio berri batera aldatu behar da. Ebaluazioak proba estandarizatuen paradigma gainditu behar du eta errealitatea erreplikatuko dituzten formatu berriak inplementatu behar ditu.

  • Ikas-praktikak

Berdinen arteko ikaskuntza eta autoerregulazioa ahalbideratu behar dituzte. Malguak, ludikoak eta erakargarriak izan behar dituzte eta ikasleen espektatibak asetu behar dituzte.

  • Irakas-praktikak

Irakaslearen eginkizunak mentore batena izan beharko luke. Orkestra zuzendari baten gisan, ikaskuntza errazten duen pertsona izango da. Pedagogiako ezagutzak sare profesionaletan parte hartuz lortuko dituena, eta berrikuntza eta sormena erabiliko dituena ereduak aldatzeko.

  • Antolakuntza

Komunitateko kide guztien artean banatutako antolakuntza izango da eta testuinguruko errealitateari erantzungo dio. Antolakuntza horren orientazioa eta garapena ebaluatzeko mekanismoak garatu behar dira.

  • Lidergoa & balioak

Irekia eta parte hartzailea izan beharko luke. Ekitatea eta inklusioa bezalako balioen aplikazioan zeregin garrantzitsu bat izango du. Bestalde, pertsonalaren garapen profesionala sustatu eta lagundu behar du.

  • Konektibitatea

Honek zerikusia du konpromisoan eta motibazioan eragina duten faktore sozialekin eta emozionalekin. Ikasleek nahiz irakasleek jabekuntza behar dute euren ideiak eta interesak konektatzeko eta ikas praktikak zabaltzeko (adibidez; gurasoei)

  • Azpiegitura

Azpiegitura fisikak eta teknikoak espazioaren mugak gainditzea ahalbideratu behar dute.

ERREFERENTZIAZKO PARAMETROAK

1.- Adimen emozionalaren sustapena: adimen emozionala giltzarria da ikaskuntza sortzailerako. Ikasleen emozioak kudeatzen lagunduko dieten jarduerak eskaini behar dira
2.- Pentsamendu anitzen sustapena: irakasleek ikasleen sormen ahalmena eta euren ahalmen guztiak sustatu behar dituzte esparru guztietan.
3.- Norbanakoen indarguneak oinarritzat hartu: irakasleek ikasle bakoitzaren indarguneetan oinarritu behar dira, hau da, norbanakoaren iragana, interesak, trebetasunak… ezagutu beharko dituzte.
4.- Beste trebetasunen sustapena: burutu beharreko jarduera anitzek zeharkako konpetentziak ere hartu behar dituzte aintzat. Hala nola, problemen ebazpena, kolaborazioa, kontzientzia kulturala, kooperazioa…
5.- Ekintzailetzaren sustapena: ikasleei aukera errealak eskaini behar zaizkie euren proiektu errealak diseinatu, garatu eta inplementa ditzaten. Produktuetan zentratzeaz gain, enfasi berezia jarri beharko litzateke hezkuntza komunitatearen zerbitzuen berrikuntzan eta hobekuntzan.
6.- Inklusioa eta ekitatea eguneroko praktikan aplikatu: ikasle guztiek (adimen handikoek, etorkinek, zailtasunak dituztenek, bazterketa sozialaren arriskuan bizi direnek…) aukera berdinak eta baliabide egokiak izan behar dituzte kalitatezko ikaskuntza jasotzeko eta desberdintasun sozialak arintzeko.
7.- Ikaskuntza ez formalaren eta informalaren aitortza: ohiko esparruetatik at eskuratzen diren ikaskuntzak (ikasleenak nahiz irakasleenak) aitortu behar dira.
8.- Jarraipen gardena: kalitatea bermatzeko marko bat garatu eta komunikatu behar da. Hau gardena izango da komunitateko kide guztientzat eta bere helburu nagusia ikaskuntza-irakaskuntzaren eta ebaluazioaren prozesuen kontrola eta hobekuntza izango da.
9.- Ordutegi berritzaileen inplementazioa: ikasleek eta irakasleek ordutegi malguak eta berritzaileak behar dituzte ikaskuntza sortzaileari aukera gehiago eman ahal izateko.
10.- IKT azpiegitura egokitu: aipatzen ari garen esparru guztietan IKTen erabilera ezinbestekoa da benetako ikaskuntza sortzailea eta berritzailea nahi badugu. Hori dela eta, azpiegiturak ikasleen eta irakasleen jarduna bermatu beharko du eta ziurtatu beharko du sarean dauden baliabide guztiei sarbide egoki bat.
11.- Zerbitzu berritzaileak inplementatu: eskaintzen diren zerbitzuak berritzeaz gain, zerbitzu berrien inplementazioa ere sustatu behar da.
12.- Espazio fisikoa birdiseinatu: ikaskuntzarako inspirazio iturri izango diren espazioak eskaini behar dira. Horretarako, koloreak, soinuak, materialak… espazio erakargarriak, malguak eta polifuntzionalak sortzeko erabiliko dira. Behar bereziak dituzten ikasleen beharrak asetzeko espazio egokiak inplementatuko dira.
13.- Diziplinartekotasuna sustatu: ikasleek gauzak ulertzeko eta ikasteko perspektiba ezberdinak emango dizkieten planteamendu globalagoak behar dituzte. Horretarako, ezinbestekoa izango da “ikasgaien” eta hauen irakasleen arteko konexio horizontalak ziurtatzea.
14.- Esplorazioaren bidezko ikaskuntza sustatu: ikasleen pentsamendu kritikoa sustatzeko eta kontzeptuen arteko konexioaz jabetzeko aukera errealak eskaini behar zaizkie ideiak manipulatuz edo kontzeptu konplexuak esploratuz.
15.- Ekoizpenen bidezko ikaskuntza sustatu: ikasleen sormena, berrikuntza eta ikaskuntzarekiko jarrera baikorra sustatzeko, euren produktuen ekoizpenean inplikatu behar dira.
16.- Jolasen bidezko ikaskuntza sustatu: jolasek eta simulazio digitalek aukera paregabea eskaintzen dute ikasleen ikas prozesuan inplikatzeko eta parte hartzeko.
17.- Ikas estiloak eta adimen anizkunak aintzat hartu: ikasleen ikas estilo ezberdinak eta adimen anitzak baloratu eta aintzat hartuko dituzten jarduera, baliabide, eduki… ezberdinak eta pluralak eskaini behar dira.
18.- Ikaskuntza auto-erregulatua indartu: ikasleak bere ikas prozesuaren jabe bihur dadin, auto-erregulaziorako behar dituen trebetasunak eskaini eta garatu behar dira. Metakognizioa eta hausnarketa sustatu behar dira.
19.- Ikaskuntza pertsonalizatua sustatu: ikasleak dira ikas prozesu guztien ardatz. Hori dela eta, programazioak eta metodoak ikasle bakoitzaren beharrak erantzuteko etengabe doitu eta egokituko dira.
20.- Jarduera esanguratsuak: jarduerak benetako testuinguru batean kokatu behar dira eta ikasleen aurrezagutzak aplikatzeko edo sakontzeko balio behar dute, baita beste konpetentzia orokorrak garatzeko ere.
21.- Berdinen arteko elkarlana ahalbideratu: ikaskuntza prozesu soziala denez, berdinen arteko kolaborazioa sustatu behar da. Horrek ikasleen pentsamendu pertsonala garatzeaz gain, besteekin elkarlanean aritzeko beste perspektibak aintzat hartzea derrigortzen du.
22.- Hezkuntza baliabide irekien erabilera sustatu: etengabe erabili, berrerabili, gurutzatu (nahastu)… behar dira dauden edo sortuko diren baliabide irekiak ikaskuntza planen helburuak lortzeko eta ezagutzaren zabalkundean laguntzeko. Baliabide irekien inguruan sortuta dauden komunitateetan parte hartuz, baliabide hauekiko ikasleen nahiz irakasleen motibazioa areagotzen da.
23.- Ebaluazio formatuen eraldaketa sustatu: ebaluazioak jarduera sortzaileak txertatu behar ditu ikasleen inplikazioa eta motibazioa sustatzeko, batez ere, kolaborazioa, ekimena, sormena… bezalako trebetasun konplexuak ebaluatzen direnean.
24.- Ebaluazio hezitzailearen inplementazioa: metodo eta tresna ugari eskainiko dira ikasleen auto-formazioa eta auto-ebaluazioa burutu ahal izateko.
25.- Ikas gertaera ezberdinak eskaini: hezkuntza komunitateak parte hartu beharko du eta eragile aktiboa izango da ingurune hurbileko ikas gertaera ezberdinetan. Modu berean, online eskaini daitezken gertaerak sustatuko ditu ikas prozesu presentzialak indartzeko edo osatzeko.
26.- Sare sozialetan parte hartu: barne prozesuak irekitzeko eta modernizatzeko eta interakzioa areagotzeko, sare sozialetan parte hartu behar da. Twitter, blogak, wikiak… bezalako baliabideek ikasleei eta irakasleei aukera ezin hobea eskaintzen diete beste kulturekin harremanetan jartzeko, kolaborazio erreala gauzatzeko, hizkuntzaren mugak gainditzeko, instituzioaren hormak saltatzeko…
27.- Berrikuntzaren kudeaketa sistematizatu: berrikuntza jasangarriaren kultura eta konpromiso kolektiboa behar da estrategia bideragarri bat aurrera eraman ahal izateko.
28.- Sarean lan egin mundu errealarekin: era guztietako eragileekin (industriak, museoak, agentziak, erakundeak…) elkarlanean aritu behar da modu sistematikoan aldaketa sozialaren eragile aktiboak izateko eta ikasleen motibazioa areagotzeko.

Honaino dokumentutik ateratakoa. Aipatutako bloke eta parametro horietan zer edo zer soberan al dago? Eta faltan?

Orain, zer diozu zure ikastetxeari buruz?

Ni, ildo horiek jarraituz, nire ikastetxeari buruzko txosten bat egiten hasita nago. Ez da egingo dudan lehena eta, seguru asko, ez da azkena izango, baina beti ikasten dugunez eta ateratzen ditugun ondorioetatik zer edo zer mugitzen hastea lortzen denez, ontzat emango dugu hartutako lana eta eskainitako denbora.

Nork daki, baina, agian, denbora baten buruan, hementxe gaude komentatzen gure ikastolan abian jarri dugula horrelako zer edo zer. Egia esan, aldaketa batzuk (gehiegi ere ez) egin beharko genituzke, baina 22. parametroan agertzen denarekin arazo serioak izango genituzke. Hori seguru.

Argitaratzailea

Mikel Etxarri

Lehen Hezkuntzako irakaslea

Utzi erantzuna

Zure e-posta helbidea ez da argitaratuko.

Gune honek Akismet erabiltzen du zaborra murrizteko. Ikusi nola prozesatzen diren zure erantzunen datuak.