Pentsamendu logikoa

Bideo honek gogora ekarri dit semearen txikitako anekdota bat. Olentzero egunean lehenengo aldiz lagunekin kantatzen atera ondoren, bildutako dirua nola banatu zuten galdetu genion. Erantzuna erabat “logikoa” izan zen. Eskua txanponen poltsan sartu eta bakoitzak eskukada bat txanpon ateratzen zuen poltsatxotik. Horrela, txandak errespetatuz, banan-bana eskua sartzen joaten ziren poltsako diru guztiarekin amaitu arte. Beraientzat, banaketa modu ekitatiboan gertatzen zen guztion eskukada kopurua berdina zelako.

Handik urtebete edo bira, ez naiz ondo gogoratzen, prozesua aldatzea erabaki zuten. Antza denez, ordurako konturatuta zeuden eskukada batean bildutako txanpon eta billete kopurua ez zela kasu guztietan berdina eta beste modu batera egitea erabaki zuten. Banaketarekin hasi baino lehen, mota berdineko billete eta txanponak multzotan banatu zituzten. Ondoren, korroan ipinita, mota bakoitzeko billete eta txanpona banan-bana banatzen hasi ziren. Horrela, taldean hiru lagun baziren eta bost euroko lau billete banatu behar bazituzten, bakoitzak bana hartzen zuen eta, txandaren arabera, laugarrena izatea tokatzen zitzaionak laugarren billetea hartzen zuen. Gero, orden berarekin jarraituz, bi euroko txanponak banatzen hasten ziren eta txanpona mota guztiekin bukatu arte. Kontzienteak ziren sistema honekin guztiek ez zituztela billete eta txanpon kopuru berdina baina normaltzak hartzen zuten, izan ere, ez zuten ezagutzen lau billete hiruren artean modu hobeagoan banatzeko bestelako metodorik.

Zorionez, Olentzero egunean kantatzera bakarrik ateratzen ziren eta dirua banatu ere, bakarrik egiten zuten. Eskerrak tartean gurasorik ez geundenik bestela ziur nago lehenengo urte hartan jada, diru guztia zenbatu, zatiketa hiruen artean egin eta bakoitzari berea emango geniela, guztiek diru kantitate berdina izateko. Baina umeek ez lukete ulertuko zergatik zeukan berak bi paper zati eskuan bakarrik eta besteak eskuak txanponez beteta. Edo zergatik zituen batek txanpon hori gehiago eta besteak zilar kolorezko gehiago. Ez dakit nire semeak zenbat diru ekarri zuen etxera baina pozten naiz dirua horrela banatu izana. Pozten naiz banaketa ekitatiboa zer den edo ez den beraien kabuz ikasi izana, zerk egiten zuen huts jabetzea eta konponbidea beraien artean erabakitzea.

Helduok (irakasleok barne) ez gara jabetzen batzuetan gure esku-hartzeak horrelako egoeretan umeen ikaskuntza prozesu autonomoari mesede baino kalte egiten diogula. Pentsamendu logikoa, lehen faseetan, eta kritikoa aurrerago, heldutasunerako bidean klabeak direla eta gure jokabide batzuk askotan garapen horretan eragin negatiboak izaten dituztela.

Ikasteko Kooperatu, Kooperatzen Ikasi: ikastola inklusibo baterantz

Bihar hasiko dira Donostian Gipuzkoako Berriztapen Proiektuen XI. Jardunaldiak eta gure ikastolak izango du bere lekutxoa bertan. Izan ere, bihar arratsaldez izango diren tailerretan nire ikasleek aurten burutu dituzten egitura kooperatiboen eta, orohar, egin duten talde-lanaren inguruan beraien iritzia emateko aukera izango dute.

Ikasturte honetan nire ikasleak eta ni aurrera eramaten ari garen lana nire ikastolako orientatzailearen jarraipenarekin burutzen ari gara. Bera Ordiziako Berritzeguneak antolatzen duen “IK/KI Ikasteko Kooperatu/Kooperatzen Ikasi” ikastaroan parte hartzen ari da eta han jasotakoarekin “kapote” bat botatzen dit nire zereginetan eta gero nik nire balorazioa egiten diot egin dugunaz. Ikasleekin ere gelan arituta da, Arkatzak Erdira izeneko egitura kooperatiboa erabiliz, garatzen ari garen azken proiektuaren ataletako bat lantzen.

Esan bezala, aurtengo Berriztapen Jardunaldietan ikaskuntza kooperatiboaren inguruan tailer desberdinak antolatuko dira, HH, LH eta DBHrako. Azken hauen amaieran, DBHko ikasleen iritzia ezagutzea interesgarria izan litekeela eta, nire lankideari gure ikasleen irirtzia jasotzea gustatuko litzaiekela esan zioten antolatzaileek. Horrela, berarekin hizt egin ondoren, nire ikasleekin bideo bat grabatuko nuela agindu nion, aurtengo esperientzien inguruan nire ikasleen bizipenak nolakoak izan diren jasoz. Azpian daukazue egindakoaren inguruan nire ikasleek egiten dten balorazioa:

Bakoitzak atera ditzala bere ondorioak bideoan entzundakoaz. Niri, irakasle bezala konturatu gabe nengoen hainbat gauzetaz hausnartzea eragin didate nire ikasleen komentarioek. Konturatu naiz orain arte normaltasunez hartu izan dudala hainbat ikasleek gela barruko talde dinamiketatik kanpo egotea, ez dudala sensibilitate nahikorik izan taldean baztertuta sentitu direnekiko eta ez dudala neurririk aurrera eraman jarrera baztertzaileei mugak ipintzeko. Eta enpatia falta honek eragin negatibo bikoitza izan du, izan ere, ohiko metodologia tradizionalarekin arazoak dituzten ikasleen integrazioaren aurka egiten du eta gainera, “besteen gainetik” sentitzen diren ikasleen nortasunaren garapenerako kaltegarriak diren jokabideak eragiten ditu.

Zenbat denbora pasatzen dute (urteak kasu askotan) gure ikastolako ikasle askok (laguntza geletara ateratzen ditugun gehienak esango nuke nik) gela barruko dinamiketatik baztertuta, euren iritzia emateko eta sentitzen dutena adierazteko inongo aukerarik gabe, erabat baztertuta. Inklusiboa izan nahi duen gurea bezalako ikastola batek sakon hausnartu beharko luke honi guztiari buruz.