Kategoria: Aplikazio berriak

Opor aurretik ortografia errepasatu, ikasi eta ikasteari eman genion hainbat egun. Beste batzuetan azaldu izan dudan bezala, horrelakoak lantzeko modu “aktiboen” bila ibili ohi naiz. Ez dut esan nahi, noski, ohiko ortografia ariketak eginez ikasten ez denik; ezta gutxiago ere. Baina niri, ahal den neurrian, egin beharko dituzten jarduera horiek beraiek sortzea gustatzen zait. Gauza batek ez du bestea kentzen. Lehenik, eurak sortzen dituzte ariketak (buruari eragin, asmatu, hiztegian begiratu, egiaztatu…) eta, ondoren, sortutakoak egiten dituzte. Ez bakarrik bikote bakoitzak sortutakoak, baita besteenak ere. Ez da gauza bera, nire ustez, liburu bateko ariketak egitea (jarrera “jasotzailea”) edo zuk zeuk lantzea eta lanketa horren emaitza besteei eskaintzea (jarrera eraikitzaile-aktibo-autonomo-partekatzailea).

Ez naiz aurreko puntuan gehiegi luzatuko; izan ere, askotan aipatu baititugu gure helburuak zeintzuk diren mota hauetako lanketak aurrera eramatean, baina bai esango dizuet ikusgarria dela benetan ikasleen jarrera ariketak sortzerakoan eta, batez ere, batzuek besteenak egiterakoan. Gozatu egiten dut benetan beraien interesa erabat piztuta ikustearekin (are gehiago gure aurtengo DBHO 2ko ikasleen profila ikusita) eta emaitzaren %100a lortu nahi izate horrekin. Horren haritik, beraiek egindako lana beste batzuentzat baliagarri izan daitekeelako ustea barneratzen ari direla esango nuke. DBHO 1ekoen EGArako prestaketa bidean, esaterako, guztiz baliotsuak gertatzen dira ikasle zaharragoen lanak eta horrek ere motibatzen ditu nolabait. Baina gatozen harira. Zertan datza euskaljakintzakook egindako azken lana?

Arestian aipatu bezala, ortografia lantzeko ariketa-sorta bat prestatu dugu (hatxe, ixa, tz eta horrelakoen erabilera, hainbat herriren euskal era arautua, -a itsatsia…). Orotarik pixka bat. Dena den, berrikuntza batzuk sartu ditugu. Hauexek dira nabarmenenak:

Hot Potatoes aplikazioa erabili dugu:

Duela urtebete pasatxo ezagutu nuen programa hau Muñoz de la Peñaren ikastaro batean. Ordundik noizbehinka erabiltzen hasita banengoen ere, inoiz ez merezi duen arretaz. Euskaljakintzako ariketa-sortzaile ibilbide labur honetan, programa ugari probatuta nengoen, hala nola Ardora, Webquestions eta Content Generator. (Informazio gehiago mota hauetako aplikazioei buruz hemen). Dena den, Moodle-ekin hasi naizenetik, garbi daukat une honetan hauxe dela erabiltzea gehien komeni zaigun tresna. Alde batetik, sortutako ariketa horien emaitzak (ikasleek zein ehuneko lortu duten) Moodle bidez kudea ditzakedalako esfortzu handirik gabe eta, bestetik, aukera mordo bat eskaintzen dizkigulako:

• Ariketa ezberdin ugari sortu: JCloze, hutsuneak bete; JCross, gurutzegramak; JMatch, bikoteak batu; JMIX, esaldiak ordenan jarri; JQuiz, erantzun anitzeko galderak, galdera motzak…; eta The Masher, aurreko jarduera ezberdinekin unitate didaktiko bat sortu.
• Azalpenak eman: erantzun okerren zergatia, asmatutakoeen gorabeherak…
• Euskaraz: konfigurazio atalean sartuta, ikusten den guztia euskara dezakegu.
• Ariketak elkarrekin lotu: ariketa bat aurrekoarekin nahiz hurrengoarekin lot daiteke galdeketa-sorta bat sortuz. Horixe da guk egin duguna, hemendik abiatuta, “hurrengo” adierazten duen gezian klik eginez, bigarren jarduerara pasatuko zarete eta horrela hogeigarrenera arte.
• Itxura aldatu: koloreak eta hizkia alda daitezke. Horretaz gain, ia nonahi irudiak, estekak, testuak…sar daitezke. Ikusiko duzuen bezala, guk ez diogu garrantzi gehiegi eman alderdi honi; dena den, hurrengo ariketetan saituko gara arlo hau gehixeago lantzen.
• Hasiberrientzat aplikazio errazagoak badauden arren, oinarrizko erabilera lortzea ez da batere zaila. Nik ikasleei programa nola jaitsi, instalatu eta erabili azaldu nien eta batzuk, nire pozerako, etxean instalatu eta jada ariketak sortzen hasiak dira (nota igotzeko eskaintzen diedan aukeretako bat da hau).

Erantzun okerretan azalpen labur bat ematen saiatu gara:

Askotan gertatu ohi da mota hauetako ariketetan erantzun botoiari eman eta zuzen ala oker erantzun dugun jakitera iristen garela, baina ez gehiago. Maiz akatsa non dagoen jakin gabe gelditzen gara. Gorago esan dugun legez, Hot Potatoes-ek eskaintzen du azalpenak emateko aukera eta, oraingo honetan, horixe izan da ikasleei jarri diedan baldintzetako bat, azalpen labur bat ematea. Beraiek ikasten dute, denok ikasten dugu.

Amaitzeko, lan hauen zuzenketa oporretan bukatu dudanez, ez dugu astirik izan gelan azken emaitza ikusi, baloratu eta ariketak egiteko (aste honetan zehar egingo dugu). Halere, nire asmoa denek ariketa sorta osoa egitea da eta, egiten ari diren bitartean, bakoitzak bere akatsen zerrenda osatzea. Zerrenda hori Moodle bitartez bidaliko didate (zeregin motako jarduera) eta ohikoenak diren akatsekin (usu akats berdinak errepikatzen dira behin eta berriz) ariketa pare bat edo sortuko ditut. Ariketa horiek Moodlen sartu eta kontrol jarduera moduan egingo dituzte ikasleek. Emaitza guztiak erregistratuta geldituko zaizkit, nire lehen urratsa izanik norabide horretan. Amai dezadan esanez, badudala buruan beste zerbait: ikasle bakoitzari galdeketa pertsonalizatua prestatu bere akatsekin. Egia esan, oso ondo legoke. Ez dakit, ordea, horraino iritsiko naizen…

• Ariketa sorta Moodle-en egiten baduzue eta ikastaroan izena emanda baduzue (bisitari gisa sartuta, ez), niri iritsiko zaizkit zuen emaitzak eta gordeta geldituko dira.
• Ariketak euskaljakintzan egiten badituzue, berriz, zuentzat geldituko da lortutako emaitza.

Azken urteotan, Teknologia Berrien garapena dela medio, ohiko hedabideetan, hauen inguruko informazioa beti albiste eskandalagarriekin lotuta iristen zaigu. Egungo guraso gehienek erabiltzen dituzten informazio iturriak hedabide tradizionaletara mugatzen direnez, ez da batere harrigarria hauetako askok erakusten jarrera ezkorra.

Jarrera ezkor hori modu ezberdinez gauzatzen da, edo guk hori sumatu dugu, behintzat. Guraso batzuek ez dute euren etxeetan internet jartzen edo ahal duten guztia atzeratzen dute pausu hori. Guraso hauek, euren seme-alaben presioaren zain gelditzen dira, hots, ezertxo ere esaten ez duten bitartean, ez dute jartzen. Hori bai, eskaera hori iristen zaienean, denbora gutxi behar izaten dute jartzeko promes bat egiteko eta, aldi berean, ospakizun bereziren bat lotzeko: Olentzero, urtebetetze eguna,.. Alegia, edozein jostailuri emango lioketen tratamendu bera ematen diote internetari. Beste etxeetan, Internet duten arren, euren seme-alabek debekatuta dute bere erabilera astean zehar eta asteburuetara mugatu dute bere erabilera. Kasu honetan, ere, jostailuei ematen zaien tratamendua ematen diote internetari. Beste etxeetan, seme-alabek ez dute inongo arazorik noiznahi interneten ibiltzeko eta gurasoen aldetik inongo kontrol neurririk ez dago. Beste guraso batzuk, berriz, internet izan edo ez izan, irakasleongana datoz informazio eske. Hauetako askok jakin nahi dute euren seme-alabek zer egiten duten, zer lanketa mota burutzen ari garen, zein motako aplikazioak erabiltzen dituzten, zein maiztasunarekin erabili beharko duten…

Baina ardura guztia ez nuke nik gurasoengan deskargatu nahiko, izan ere, hezitzaileok oraindik ere badugu erantzukizun handia. Onartezina da, gaur egun, nire lagun baten semeari (institutu batera zihoan bigarren batxilergoan) iaz entzun niona Jolausen Jakinstein blogari buruz eta bertan topa daitezkeen simulazioak, ariketak eta abarri buruz hitz egin nionean:

Guretzat, hori amets bat besterik ez da. Gure irakasleek ez digute uzten interneten sartzen eta ordenagailuak apaingarri gisa daude. Ia inork ez ditu erabiltzen eta matrikulazio kanpaina iristean, informatikako gela irekitzen dute argazki batzuk ateratzeko. Horretarako dauzkagu ordenagailuak.

Gisa honetako adierazpenak entzuten dituzunean, ohartzen zara zeregin handia daukagula, handiegia esango nuke, irakaskuntza bere putzu beltz horretatik ateratzeko. Nola eskatuko diegu gurasoei jokabide zentzudun bat, aldameneko irakasle batek munduko gauzarik gaiztoenarekin parekatzen duen bitartean?

Nik, guztion eginkizuna, esaldi motz honekin laburbilduko nuke:

Ikustea ez debekatu, begiratzen erakutsi.

Abiapuntua hori bada, guztion erantzukizuna eskatzea falta zaigu. Irakasleok, lanerako tresna gisa erabiltzeaz gain, beste erabilerak ezin dizkiegu ezkutatu eta jokabide arduratsuak indartzeko estrategiak garatu beharko genituzke. Eta gurasoek, beste aldera begiratu ordez, zezenari adarretatik helduz, dagozkien ardurak hartu eta seme-alabei ateak itxi ordez, interneteko mundu ziragarriak eskaintzen dituen abantailei etekina ateratzen lagundu.

Baina nola jokatu gai horren inguruan aurreiritziak besterik ez daudenean? Beste gaiekin gertatzen den lez, informazioa da garrantzitsuena eta gurasoek ahalegin bat egin beharko lukete hori eskuratu ahal izateko. Beste aldetik, ikastetxeok ere gure erantzukizuna hartuz, formazio saioak antolatu beharko genituzke ikasle, irakasle eta gurasoentzat. Gure ikastolan, ikasle eta irakasleekin makina bat gauza egin dugu bide horretan, baina gurasoekin, egia esan, ezer gutxi egin dugu orain arte. Eta gurasoak izan dira, gaiarekin kezkaturik, ikastolari gai horren inguruko formazioa eskatu diotenak. Urtero antolatzen den “Guraso Eskola” dela eta, proposatutako gaien artean, gai hau proposatu digute: Gurasoen jokabidea Teknologia Berrien aurrean. Nola jokatu gure seme-alabekin hauen erabilera arduratsua lortzeko.

Gai horri zein motako erantzuna emango diogunaren zain gelditu beharrean, hasiak gara aukera ezberdinak aztertzen eta hementxe bertan izango duzue horren berri.

Bitartean, interneten nabigatzeko aholku ezberdinak topa daitezke sarean bertan, hala nola, Consumer aldizkarian aurkitu duguna, Windowsfacil izeneko orri honetan jartzen duena edo Menudos Peques izeneko orrian aurkitu duguna, besteak beste.

Askotan, ikusten da gurasoek seme-alabekin batera egon behar dutela azken hauek nabigatzen ari direnean. Hori ez dut gaizki ikusten, baina etxe askotako errealitatea badakigu zein den eta denok dakigu umeek une asko dutela bakarrik gelditzen direla eta interneten ibiltzeko inongo mugarik ez dutela. Horretarako, “Gurasoen kontrola” izeneko aplikazioak aholkatzen dira. Gune honetan, aukera ezberdinak topatuko dituzue: ABCdatos. Dena den, eta hanka sartzeko aukera handia izan arren, begiratu dudan apurrarengatik, Logprotect izeneko aplikazioa aholkatuko nizueke. Hemendik jaitsi daiteke: Windowserako bertsioa eta Linuxerako bertsioak. Gainera, aplikazio honen inguruko tutoriala ere aurkitu dugu destroyerweb izeneko gunean.

Nik aplikazioa jaitsi eta instalatu dut frogak egiteko eta esan beharra daukat nahiko ongi pentsatutako aplikazioa dela. Hitz gakoak sartuz gero, horrekin loturiko bilaketaren bat eginez gero, alarma martxan jartzen da eta blokeatu egiten du. Gauza bera gertatzen da erabiltzaileen izen-abizenak, telefonoak, helbideak, posta elektronikoak… sartuz gero, eta Messenger bezalako aplikazio batean horrelako daturen bat bidali nahi baduzu. Gainera, informe bat ekoizten du gurasoek jakin dezaten euren seme-alabek zer egin duten beraiek egon ez direnean. Informazio hori, nire ustez, seme-alabekin hitz egiteko erabili beharko genuke, ez erreprimitzeko. Bestalde, aplikazioa ixten saiatzen badira, pasahitza eskatuko die eta ezin izango dute aplikazioa desaktibatu.

Dena den, eta nire garaian beste debekuekin guk nola jokatzen genuen gogoratuz, formazioa eta informazioa aldarrikatu nahiko nituzke ez baitugu ahaztu behar gisa guztietako debekuek, hainbatetan beharrezkoak diren arren, ikusgura piztea besterik ez dutela sustatzen.