Datorren urtean fisikan izango zaituztedan ikasle agurgarriok
Aurtengo hainbat klaseetan entzun didazuen moduan, badakizue ez nagoela oso gustura nire klaseak antolatzen ditudan moduarekin ezta hauei ateratzen diegun etekinarekin, ez zuek, ezta nik ere. Askotan azaldu naiz kritiko zuen aurrean, kexu eta etsipen puntu batekin, egiten dudan lanaren baliagarritasuna baloratzerakoan. Ez da aurtengo kontua, ez da zuekin zuzenean erlazionatutako zerbait. Azken sei urte hauetan kontu berdinarekin joan natzaie aurretik pasa diren promozio guztiei, zuek baino zaharragoak diren ikasle-ohiei galdetzea besterik ez duzue.
Pentsa zenezakete sei urte hauek besoak gurutzatuta ezer egin gabe pasa ditudala, ezer aldatzen ez duen jarrera ezkor batean murgilduta denbora guztian. Ez da erabat egia. Duela bost urte gauzak aldatzeko ahalegina egin nuen. Denbora asko kendu zidan lan bat izan zen eta emaitzak ez ziren izan espero nituenak. Espero nituen hobekuntzak teknologiaren eskutik etorriko zirela sinesten nuen orduan. Baina oker nenbilen. Gaur badakit funtzionatzen ez duen eredu didaktiko batean, teknologiak eredu hori oraindik okerragoa bihurtzen duela, mesede baino gehiago kalte egiten duela. Ez da hori ikasi nuen gauza bakarra. Irakasle bakar batek aurrera eramandako berrikuntzak anekdota hutsean geratzen direla ere konturatu nintzen, hauetako asko zuentzat oztopo bihurtzen dira eta beste batzuk balio gehiegirik gabeko anekdota batean.
Hiru urte pasa dira froga hura alde batera utzi nuenetik eta hemen nator berriro ere aldaketa proposamen batekin. Orduan izandako erroreetatik ikastea espero dut eta gauzak beste modu batera egitea. Bai badakit oraingoan ere bidea bakarrik egitera noala eta ez dela hori zuzenena asmoak egi bihurtzeko. Egokiagoa litzateke proposamen hau etapa bezala edo, hobe oraindik, zentro bezala aurrera ateratako estrategia berritzaile baten testuinguruan kokatuta egongo balitz baina hori ez da posiblea orain eta, gauzak erabat aldatzen ez badira, ez dut uste posible izango denik datozen urteetan ere.
Beraz, urtero kexatzen jarraitzea baino gauza berriak frogatzea nahiago dudala erabaki dut, nahiz eta aurretik jakin bidea koskaz beteta egongo dela. Proposamen zehatza aurrerago bidaliko badizuet ere, gutun honetan aldaketaren zergatia azaldu nahi dizuet ez baitut nahi pentsatzea hau guztia beroaldi baten ondorioa izan dela. Hementxe azpian uzten dizkizuet nire argumentuak:
- Legeak, curriculum berriak… baita gizarteak ere, enfoke metodologikoa aldatu behar dugula agintzen badigute ere, oso urruti gaude oraindik errealitate horretatik. Nik ezagutzen dudan Bigarren Hezkuntzako errealitatea, behintzat, oso urruti dago oraindik egoera horretatik. Legeak agindu eta gizarteak eskatzen duen ikaskuntza eredu berri bat jasotzea ezin da borondate kontua izan. Uste dut, gaurkotutako ikaskuntza eredu bat jasotzeko eskubide guztia daukazuela eta ikastolak ahalegin bat egin beharko lukeela horretarako. Proposamen zehatz eta egituratu baten zain zaudeten bitartean (etapa eta ikastola osoa inplikatuko duena), nik koherentea izan nahi dut aurrean esandakoarekin eta bide berriak urratzen hasi nahi ditut, zuen beharrei hobeto erantzuteko, aurretik jakinda ere, bakarkako ekimen hauek konplikatuak izaten direla aurrera ateratzea, beste irakasle guztiekin elkarlanean ez bada.
- Hautaprobek inoiz zentzurik izan badute, egun froga honen izaera eta helburuak erabat desbirtualizatuta daude. Eta fisikako gaiarekin gertatzen ari dena “sinsentido” horren puntako adibidea da. Ez dakit nahita edo nahi gabe bilatutako zerbait ote den baina azken urteotan gertatzen ari diren aldaketek bidea ireki diote gaia beste modu batera jorratzeko aukerari. Orain ezin dizuet selektibitatea ipini nire klaseko jarduna ez berritzeko arrazoi nagusi bezala.
- Beti esan dut “bizitzarako ondo prestatu” nahi izan zaituztedala, baina gero nire benetako helburua “unibertsitaterako ondo prestatuta” bidaltzea izan da. Eta argumentu horrekin, gela barruan egin dudan gauza bakarra txapa sartu, ariketak zuzendu eta azterketak ipintzea izan da. Banekien horrek bizitzarako balio gutxi duela baina gutxienez, unibertsitatean “jasoko” zenutenerako ondo prestatuta joango zinetela. Baina hori ere orain aldatzen ari da. Nire gaia aukeratzen duzuenon (bai, badakit askori nire gaia aukeratzea derrigortzen zaituztegula) gehiengo batek gradu teknikoetatik egiten duzue aurrera eta hor gauzak aldatzen ari dira. Oraindik orokorra ez bada ere, goi mailako ikasketa tekniko askotan ezartzen hasi dira konpetentzietan oinarritutako metodologia berriak, PBL bezalakoak, adibidez, eta konpetentzien lorpen maila azaltzen dituzten ebaluazio modu berriak. Beraz, unibertsitaterako ondo prestatuta egotea nahi badut, uste dut nire ardura dela egoera berri honetara egokitzen zuei laguntzea. Hori ere ikastea da (oraindik askori zaila egiten bazaizue hori horrela ulertzea) eta ziur nago gainera, ikaskuntza hori bizitzarako hobeto prestatuta egoteko orain arte nigandik jaso duzuena baino askoz ere baliagarriagoa dela.
- Gure gizartean zientzia eta teknologia alorretan aldakuntzak ziztu bizian gertatzen ari diren bitartean, bokazio zientifikoen gainbehera errealitate bat da. Ez hori bakarrik, kontu hauetaz dakitenek aipatzen dutenaren arabera, ezagutza zientifikoa zuen artean oso kaxkarra omen da, halako “analfabetismo zientifiko” batera heldu garelarik zuen belaunaldietan (egun bizi dugun sasi-zientzien gorakadarekin kointziditzen duena, gainera). Eta horrek asko kezkatzen nau. Jakinda asko direla egoera horren atzean egon daitezkeen arrazoiak, garbi daukat nagusienetako bat ikasgai zientifikoetan irakasleok erabili dugun metodologia akademizista klasikoa izan dela. Tira, ez dago ondo orokortzea, badakit baina Batxilergoko fisikaren lanketan, nik behintzat, ez dizuet aukerarik eman fenomenoen analisi, ebaluazio edota ikerketarako, hipotesien planteamenduetarako, ereduen eraikuntzarako. Uste dut badela nire zeregina zuen eta zientzia eta teknologiaren artean eman den eten hori konpontzea.
- Azkena harreman eta elkarreragin pertsonalekin erlazionatuta dago. Nire lankide batek askotan aipatzen zuen bezala, “erositako prezioan saltzen zaituztet” ;-). Bi urteko ibilbidea egiten duzue nirekin eta ikastolatik irteten zaretenean, ezer gutxi eskaini dizuedala sentitzen dut. Etorri zineten bezala zoazte aurrera. Aspaldi, edukiz ondo bustita bidaltzen zintuztedala sinesten nuen behintzat. Gaur hori ere ez. Nire ondotik pasatzen zarete baina berdin dio ni edo beste norbait izatea ondoan. Eta horrek ez nau asetzen irakasle bezala eta are gutxiago pertsona bezala. Elkarrekin egin behar dugun ibilbide horretan, zuekiko interakzioa areagotu nahiko nuke, aurretik zinetena baina hobeagoak izaten lagundu nahiko nizueke. Baina hori horrela izateko, elkarrekin egin behar dugun bide hori birplanteatzea ezinbestekoa da. Horregatik proposamen hau.
Inguruan ikusi eta bizitzen dudanak kontrakoa adierazten badit ere, gauzak beste modu batera egin daitezkeela sinisten dut, orain egiten dudana baina onuragarria dena zuentzat baina baita niretzat ere. Eta horixe da datorren ikasturtean zuekin egiaztatu nahi dudana, gaizki iruditzen ez bazaizue. Horixe da hurrengo egunetan egingo duguna, alegia, zuen iritzia jaso eta izan ditzakezuen kezka eta galderei erantzuna eman.
Bitartean, hemen azaldu dizuedanarekin enpatia puntu bat izatea besterik ez dizuet eskatzen. Horrekin bakarrik konformatzen naiz.
Ulertuko didazuelakoan
Jokin
