Kategoria: Pedagogia eta didaktika

Hautaprobetako fisikako azterketarako koordinazio bileraren ondorengo hausnarketa

Ez naiz gogoratzen zenbat urte igaro diren hautaprobei begira EHUak konbokatzen gaituen fisikako azterketarako koordinazio bilerara azkenekoz joan nintzenetik. Oso gogoan dut, ordea, zeinen haserre atera nintzen bilera hartatik.

Nire moskeoa, norbaitek kontrakoa pentsa badezake ere, ez zen izan azterketa diseinatzen duten arduradunek azaldutakoarekiko edon eman zituzten argibideekiko,ez. Nire haserreak fisikako irakasleok bilera hartan azaldu genuen jarreran, batez ere, izan zuen bere jatorria. Frustrazio handia sentitu nuen irakasleok gure lana nola enfokatzen dugun ikusi nuenean, zein helbururen atzetik genbiltzan gutako gehienok egiaztatu nuenean. Bilera hartatik irten nintzenean, horrelako bilera batera ez nintzela berriro joango agindu nion nire buruari.

Baina atzo nire hitza hautsi nuen eta berriro pasa nintzen Donostiako Usandizaga institututik. Eta berriro ere oso haserre atera nintzen bertatik.

Bilerari albiste on batekin eman zitzaion hasiera (halaxe uste dut behintzat, iruditu zitzaiela batzuei). EHUko hiru kanpusetan iazko hautaprobetako fisikako azterketan lortutako kalifikazioen batezbestekoak nabarmen egin zuten gora. Bileraren hasieran igoera hori zenbatekoa izan zen kuantifikatu ez baziguten ere, geroago jakin izan genuen igoera bi punturen ingurukoa izan zela hiru kanpusetan. Koordinatzaileek igoera horren jatorria zein izan zitekeen gurekin kontrastatu nahi izan zuten; galderak beste urte batzuetakoak baino errazagoak izateagatik gertatu ote zen edota azterketan galdetuko ziren item posibleen zerrenda 22ra bakarrik mugatzearen ondorioa izan ote zen jakin nahi zuten.

Bileran jaso ziren iritzi nagusienak bigarren arrazoiaren aldekoak izan zirela esango nuke nik. Pasaia-Lezo Lizeoko Mikel Etxaniz-ek oso garbi utzi zuen moduan, galdera kopurua itxia zen unetik, ikasleentzat errazagoa izan dute eduki horiek memorizatzea eta horrek erlazio zuzena izan zuen notaren igoerarekin. Jarraian, erabaki horri eta, oro har, azterketa ereduari buruz berak zuen iritzia azaldu zigun. Planteatzen diren baldintza horiek gure teilatuari harriak botatzea dela esan zuen. Bere ikuspuntutik, emaitza horiek balio gehiegirik ez zutela planteatu zuen (edo horrelako zerbait ulertu nion nik behintzat). Galdera irekiak dituen froga baten aldekoa agertu zen Mikel, PISA frogan agertzen direnen antzekoak, non ikasleek ideia, kontzeptu eta printzipio fisikoak elkarren artean erlazionatzen badakitela egiaztatu behar duten.

Fisikako edukiak gora eta beheraGehiengo bat bere iritziaren aurka agertu da (ulertu nuenarengatik, ez omen da lehenengo aldia antzeko eztabaidatan ibili daudenak). Galderak mugatzeak eta bakoitzean erantzun behar dena zehazteak ebaluazio irizpideak objektiboagoak izatea suposatzen duela esan zion batek. Edukiak murrizteak ikasleei “trabak” kentzea dela adierazi zuen beste batek. Unibertsitatera sartzeko behar duten nota lortzea modu honetara errazagoa dela ere iradoki zuen beste batek. Une batean, koordinatzaileek hurrengo azterketan Fisika Modernoko edukiei buruzko galderak txertatzearen inguruan zituzten kezkak azaldu zizkiguten eta, erabaki bat hartu aurretik, edukiak sartzearen alde eta kontra geunden irakasle kopurua bozketa bitartez ezagutu nahi zutela esan ziguten.

Enpin hortxe ibili ginen atzo, beste behin, edukien inguruan bueltaka, eduki asko edo gutxi izan behar ziren baloratzen, eduki horien memorizazio soilak duen balioari buruz eztabaidatzen, ikasleak unibertsitatera “ondo prestatuta” bidaltzea zer den aztertzen… Noiz arte jarraitu behar dugu diskurtso berdinarekin? Noiz hitz egingo dugu fisikaren didaktikak dituen gabezia eta hutsune potoloen inguruan? Bale, ados, baliteke hautaprobetako azterketaren inguruan antolatzen den bilera hau ez izatea gai hori eztabaidatzeko gunerik egokiena. Baina bilera honetatik kanpo Gipuzkoako ikastetxe desberdinetako fisikako irakasleok ez bagara inoiz elkartzen gai hauen inguruan gehiago sakontzeko, non demontre aztertuko ditugu kontu hauek?

Niretzat oso frustrantea da egiaztatzea behin eta berriro nola azterketa madarikatu honek baldintzatzen duen fisikako irakasleon lana eta helburuak. Pentsa, bileraren erdialdean batek bota zuen, selektibitateko emaitzak behingoz onak izan diren honetan, ez ote den eztabaidak alde batera utzi eta guztiok pozik agertzeko unea. Nonbait azken emaitza on hauek behingoz irakasleok egiten dugun lanaren errekonozimendua izan beharko lukete, bere iritziz. Noiztik dira hautaprobetako emaitzak gure lanaren “balioa” neurtzeko irizpide egokiak? Ez dut ulertzen, benetan.

Aurreko batean esaten nuen bezala, bokazio zientifikoen gainbehera azken hamarkadetan oso nabarmena izaten ari da. Hainbeste arrazoien artean, zientzietako irakasleok orain arte erabili dugun didaktika traketsa izan da nagusienetako bat. Edukien barneratze soila eta testuingurutik ateratako ariketen ebazpenean oinarritutako fisikaren irakaskuntza izan da ikasle askoren izpiritu zientifikoarekin bukatzearen arrazoi nagusiena. Eta, irakasle lanetan hainbeste urte pasa ondoren, negargura ematen dit egiaztatzeak, gutako gehienok oraindik jarraitzen dugula gure ikasgaia ikuspuntu horretatik ulertzen.

Batek baino gehiagok esango dit ez daukagula erraza gela barruan beste modu batera aritzeko, selektibitateak erabat baldintzatzen duela gure lana. Bada hala izan behar bada, nik Mikelek botatako proposamenarekin egiten dut bat. Nahiago dut beste froga mota bat, konpetentzien garapenarekin harreman handiagoa duen froga bat, egoera errealen ebazpenera zuzendutako froga bat, non ikasleei ezagutzak eskatu baino, ideia eta kontzeptuen arteko erlazioak eraiki eta oinarrizko egoerei irtenbidea emateko galdera irekiak egiten zaizkien. Pena ematen dit gehiengo batek begi txarrez ikustea Mikelen proposamena; fisikako irakasleriaren artean ohitura akademizistak oraindik oso errotuta daudela garbi dago.

Fisikak, ezagutza zientifikoaren zati garrantzitsu bat izanik, arazo praktikoak ebazteko duen balioari bizkarra ematea errore larri bat dela iruditzen zait. Alderdi horretatik ezinbestekoa ikusten dut esperimentatzeari, besteak beste, orain ematen diogun balioa baino askoz handiagoa ematea. Egia da, dena den, batxilergoko bigarren mailako fisikan jorratzen diren edukiak laborategian lantzea gauza konplikatua dela. Eremuekin (grabitatorioa, elektrikoa eta magnetikoa) edota fisika modernoarekin (fisika nuklearra, kuantikoa eta erlatibismoa) esperimentatzea oso konplikatua da. Baina badira beste hainbat esparru fisikaren alderdi praktikoarekin aritzeko aukera ematen dutenak, hala nola, ikerketa lanak burtzea edota fisikaren oinarriak objektu eta gailuen eraikuntzara aplikatzea, besteak beste.

Horixe da bileraren amaieran azaltzen ahalegindu nintzena (beti bezala, nahiko modu traketsean, egia esan). Edukiak mugatzeko iaz hartutako erabakiarekin ados egon gabe, honek orain arte egiterik izan ez dudan zerbait aurrera ateratzeko aukera eskaintzen didala esan nuen. Alegia, orain aukera daukat ikasleak eduki horiek egoera desberdinetan aplikatu, analizatu, ebaluatu eta sortzen jartzeko. Edukien murrizketarekin, oinarrizko hogeita bi galdera horiek gelan lantzeko bi ebaluazioekin nahikoa daukat. Geratzen den hirugarrena, aurretik landutako kontzeptu horiek mobilizatuko dituzten proiektuak garatzeko erabiltzeko asmoa dut. Proiektu hauen garapenak gainera, programa ofizialean ez datozen beste eduki berriak lantzeko aukera emango didala ziur nago. Eta garrantzitsuagoa dena oraindik, ikasleei zehaztuko diedan zereginari konponbidea emateko prozesuan, ezagutza soilak baino askoz ere gaitasun gehiago jokoan ipini beharko dituzte. Selektibitateko koordinatzaileek hartu duten erabaki honekin, konpetentzia orokorren garapena bultzatzeko aukera ematen dit.

Nire asmoa azken ebaluazioan erabilitako metodologia PBLan oinarritzea da. Aukeratuko dugun proiektua ikasleekin batera adostea da nire asmoa, beti ere, proiektuaren garapenak batxilergoko fisikako edukiekin lotura izatea bilatu beharko dugularik.

Ikasturte honen hasieran hainbat aldaketa planteatu nien nire ikasleei. Horien artean ikasturte amaieran burutu dezakegun proiektu bat proposatu nien nire ikasleei, guztion artean erabaki beharko duguna nondik-nora joan beharko duen ideia bat egin zezaten. Azpian ipintzen dizuet nire proposamena. Berez, egoera erreal batean oinarrituta dago. Alegia, ikastolan egun daukagun arazo bati irtenbidea bilatzea proposatu nien. Hemen proiektuaren deskribapena:

Proposamen horretan ikasleek burutu beharko duten atazan jokoan ipini beharko dituzten fisikako ezagutzak ondoko arloekin gordetzen dute erlazioa:

  • Uhinen oinarrizko magnitudeak: anplitudea, periodoa, maiztasuna, uhin-luzera…
  • Espektro elektromagnetikoa
  • Uhinen energia eta intentsitatea: dezibelioaren definizio
  • Uhinen interferentziak eta, zeharka bada ere, difrakzioa ere (Huygens-en printzipioa).

Goiko horiek soilik fisikako edukiak dira. Baina proiektuari diziplinarteko ikuspegia eman nahi bazaio, beste arlo batzuetako edukiak ere proposatzen dira (kontutan izanik, gainera, nire ikasleetako batzuk biosanitario modalitateko ikasleak direla). Hauen artean:

  • Wifi sarearen segurtasuna: enkriptazioa. (matematikan jorratzen diren matrizeekin erlazio zuzena gordetzen duena)
  • Wifi seinaleek osasunan izan dezaketen eraginaren inguruan ikuspegi kritikoa izatea (biologiako ikasleei begira proposatutako edukia, batez ere).

Atzo, bileratik atera ondoren, berriro agindu nion nire buruari ez nintzela bueltatuko horrelako bilera batera. Ea oraingoan horrela den.

Ikastolen jatorria eta Freineten eskola

Askotan aipatu dudan kontu batekin nator berriro ere baina, azpiko bideoa ikusi ondoren, berriro ere pentsatzen jarri naiz zeinen desberdinak diren nik ikasle bezala ezagutu nuen ikastola eta gaur egun ezagutzen dudana.

70. hamarkada osoa egin nuen nik Jakintza ikastolan. Garai hartatik ditudan oroitzapen asko eta asko azpiko bideoan islatuta ikusi ditut. Ez dakit orduan nire maixu eta andereñoak zirenak Freineten berri ba ote zuten baina ikastolan egiten genituen gauza asko bere eskola ereduarekin lotura handia zutela esango nuke nik. Proiektuaren jatorri ideologikoa, gurasoen inplikazioa proiektuan, gela barruko dinamika parte-hartzailea, gelatik kanporako irteerak gure ondare sozial, kultural eta naturala ezagutzeko, testu eta material libreak (Saioka testu-liburuak agertu aurretik), egiteari zuzendutako eskola dinamika, irakasle eta ikasleen arteko harreman horizontala, gizarte hobeago bat bilatzeko irakasleek transmititzen zuten ilusioa, esku-lanek orduan zuten garrantzia… Benetan zerrenda luzea.

Tristura ematen dit orain, hogeita hamar urte pasa direnean, ikastolen mugimendua nola “estandarizatu” den ikustea, zeinen “ofiziala” bihurtu den egiaztatzea, zeinen urruti dagoen orain orduko eredu horretatik ikustea. Eta pena gehien ematen didana da ikustea nola ikastolen hasierako mugimendu hartan nire maixu eta andereño izan zirenetako asko eta orain nire lankideak direnak, eredu horren aurka egiten duten; orduko autonomia ukatzen digute, egiten dugun lanari balioa kentzen diote ez garelako pedagogian adituak eta horrexegatik, eskura ipintzen diguten materiala (testu-liburuak eta bestelako material pedagogikoak) erabiltzea egokiena dela planteatzen digute. Pena.

EGUNERAKETA 2012-12-4: Xabier Huitziren ekarpenari esker jakin dut Jabier Goena segurarra izan zela ikastolen ideiaren sortzailea. Badirudi Goenaren asmoa euskal eskola sortzeaz gain, honek metodologia berritzailea izatea nahi zuela, Freineten eredua, alegia. Badirudi Kataluina aldean izan zirela bertako irakasteko metodoa aztertzen eta hori hona ekartzea erabaki zutela. Interes handia daukat gai honen inguruan, alegia, zein izan zen ikastolen jatorrian eredutzat hartu zen eredu pedagogikoa. Norbaitek informazio interesgarririk izango balu gai honi buruz, eskertuko nioke iruzkinetan erreferentzia uztea.

Zergatik ikasten dute ikasleek?

Gaur egungo gizarte globalean, kanpo ebaluazioek mahai gainean ipintzen dituzten datuetan oinarriturik, eskola errendimendua etengabe neurtzen eta konparatzen ari garen garai honetan, kezka handia dago guraso, irakasle eta eskola erakundeen aldetik eskola porrota eta arrakastaren inguruan.

Gai hau hezkuntza komunitatean planteatzen den bakoitzean, lehenengo gauza datorkidana burura da argitu beharko genukeela lehenik zer ulertzen dugun eskola arrakasta bezala, izan ere, irudipena daukat oso ikuspegi desberdinak ditugula administrazio, guraso eta irakasleok. Blog honetan askotan aipatu dudan moduan, nik eskola arrakasta, diagnostiko frogetako emaitzetan datozen zenbaki hotzetatik baina harago, ikasle batek bizitzan topatuko dituen ikaskuntza egoera berriei autonomiaz aurre egiteko gai izatea da. Gaitasun hori eskuratzeak ikasleari ikaskuntza berriak bereganatu, autorregulatu eta pixkanaka-pixkanaka bere formazio pertsonalaren gaineko autonomia eta ardura areagotzea suposatu beharko luke.

Helburu hori lortzea faktore askoren menpe dagoela garbi dago:

  • Kanpoko faktoreak: irakasleok erabilitako metodologia desegokiak, porrotaren aurrean familiaren jarrera etsigarria edo jatorriz ingurune sozio-ekonomiko baxukoa izatea izan daitezke adibide batzuk, besteak beste.
  • Barruko faktoreak: arretarako zailtasunak, eskolarekiko interes falta, taldean lan egiteko ezintasuna, antsietatea kontrolatzeko arazoak izatea, izan daitezke horietako batzuk.

Baina faktore horiek guztiak (eta gehiago) hor egonda ere, eskola eta administraziotik horietako asko murrizten saiatzen bagara ere, garbi dago ikaslearen ikaskuntza prozesua gidatzen duten benetako faktoreak zeintzuk diren aztertzea ez dela erraza:

  • Zer dela eta jatorri sozio-ekonomiko konplikatuetako ikasleek eskolan arrakasta izatea lortzen dute?
  • Zergatik irakasleok erabilitako metodoak desegokiak izanda ere, ikasle batzuentzat horrek ez du oztopo nabarmenik suposatzen eskolan arrakasta lortzeko?
  • Zergatik ikasturte hasieran zailtasunak dituen ikasle batek, ikasturteak aurrera egiten duen heinean hobetzea lortzen du eta azkenik aurretik zehaztutako helburuetara heltzeko gai da?
  • Eta zergatik gertatzen da batzuetan aurreko guztiaren kontrakoa?
  • Zergatik ikasten dute ikasle batzuk eta zergatik ez beste batzuk? NON DAGO ARRAKASTAREN JATORRIA?

Beti interesatu zait gai hau. Izan ere, nire “ohiko” ikasle garaiko esperientzia ez zen beste munduko ezer izan. Ezin dut esan porrot egin nuen ikasle horietako bat izan nintzenik baina arrakastaren goiko definizio horretatik oso urrun nenbilela garbi daukat. Eta orain berriz, “ofizialki” ikasle izateari aspaldi utzi niola kontutan izanik, uste dut askoz ere prestatuagoa nagoela nire ikaskuntza prozesuaren gainera ardura izan eta erronka berriei autonomiaz erantzuteko. Zergatik da hori? Zergatik ikasten dut orain duela bizpahiru hamarkada egiten ez nuen bezala?

Azpian daukazuen dokumentu horretan pista oso interesgarriak ematen dira kontu honen inguruan. Arrakasta edo lorpen helburuen (“Objetivo de logro” erdaraz) kontzeptua jorratzen da bertan eta nola eskolan eta familian, helburu mota bati (objetivo de dominio) edo besteari (objetivo de desempeño) garrantzia gehiago ematen bazaio, horrek eragin zuzena izan dezakeen eskola porrotan.

Oso interesgarria eta argigarria guraso zein irakasleontzat.

Sekuentzia didaktiko berria: Jendaurrean Hitz Egiten

Garbi dago, ikus-entzunezko baliabideak nonahi aurkitu eta erabil daitezkeen gizarte honetan, gauzak ahoz txukun adieraztea idatziz jasotzea bezain garrantzitsua dela. Duela hamarkada batzurarte ahozko komunikazioa bigarren plano batean zegoen hizkuntzaren didaktikaren atal bat baldin bazen, gaur egun gauzak asko aldatu dira eta derrigorrezkoa dugu ahozko adierazmena idatzizkoaren maila berean ipintzea. Aspalditik dabiltza ikastolako Hizkuntz Proiektuko arduradunak lan horretan, ahozko komunikazioari protagonismo gehiago eman nahian ikasleek burutzen dituzten lanetan (arlo guztietan, ez hizkuntzetan bakarrik). Gertatzen dena da hizkuntza arloan adituak ez garenoi beti ematen digula beldur pixka bat kontu honek, izan ere, ez daukagu oso garbi (edo niri behintzat hori gertatzen zait) zeintzu irizpidetan oinarritu behar garen ahozko komunikazioaren egokitasuna baloratzeko orduan. Eta, nahiz eta bat etorri Hizkuntz Proiektutik datozkigun gomendio eta jarraibideekin, ni behintzat nahiko galduta nabil oraindik ahozko aurkezpen baten zuzentasuna, koherentzia edo kohesioa, besteak beste, ebaluatzeko.

Edonola ere, ikasleekin burutu dudan lehenengo proiektua Jendaurrean Hitz Egiten izenburua da. “Eta zertarako sartu da ba orduan horrelako saltsa batean?” pentsatuko du batek baino gehiagok sarreratxoa irakurri badu. Bada jendaurrean hitz egiteak alderdi komunikatiboarekin, hizkuntzaren erabilerarekin harreman zuzena gordetzen duen bezala, badago bigarren alderdi bat, formalagoa, ideiak antolatu eta azaltzeko moduarekin zerikusia gordetzen duena. Sinplifikatuz alderdi berbala eta ez-berbalak, biak dira beharrezkoak jendaurrean ahozko aurkezpen txukun bat egin nahi bada. Eta lehenengo alderdiari dagokionez hobetzeko asko baldin badaukagu (ikasle zein irakasleok) oraindik , aurkezpenaren antolaketa formalaren ikuspegitik uste dut oraindik handiagoak direla ditugun gabezi eta hobekuntza beharrak.

Ikastolan ikasleek burutzen dituzten ahozko aurkezpen gehienak, hauen forma eta antolaketaren aldetik (ez naiz ari orain hizkuntzari lotutako irakaskuntzei buruz), ikasleei inongo jarraibiderik eman gabe burutzen dira. Adin batetik aurrerako irakasle gehienok oso gutxitan (batzuk inoiz) izan dugu jendaurreko aurkezpen bat prestatzeko beharra. Esperientzia falta hori dela eta, hitzaldiaren gidoia eta egitura, erabiliko diren baliabideak, saihestu behar diren akatsak… modu ezberdinean tratatzen dira irakasle desberdinen artean. Irizpide desberdin horien adibiderik nabarmena ikasleek prestatzen dituzten diapositiba digitalen eduki eta diseinuarena izan daiteke. Irakasle batzuk, adibidez, aurkezpenak egiteko aplikazioak testu prozesadoreak izango balira bezala erabiltzen dituzte, ikasleei diapositibak testuz eta buletaz fusilatzea eskatzen diete. Beste batzuk, aurkezpenean idatzitakoa, zuzenean ahots altuan irakurtzea eskatzen diete. Badira ere, hondo kargatuak, animazio eta trantsizio nekagarriak erabiltzea behartzen dituztenak. Tira, irakasle bakoitzak, bere intuizioak esaten dionaren arabera, modu batera edo bestera gidatzen du ikaslearen lana, eta hauek azkenean, ez dakite oso ondo nondik eta nola heldu behar dioten lanari.

Beraz, kontzientea izanik nire mugetaz ahozko komunikazioari dagokionean, pentsatu nuen aurreko paragrafoan aipatutako kontu horietan laguntzeko gai izan nintekeela eta horrelaxe, azpian daukazuen sekuentzia didaktikoa prestatu nien nire ikasleei.

Egin salto sekuentziara

Pasa den astean amaitu genuen lanarekin. Balorazioa oso positiboa da. Beste edozein arlo edo proiektu lantzen denean gertaten den bezala, hemen ere ikasle batzuei gauza batzuk hobeto atera zaie beste batzuei baino, ikasle batzuk beste batzuk baina trebetasun handiagoa adierazi dute ideiak komunikatzerakoan, batzuei errazagoa egin zaie lan hau eta beste batzuei zailagoa… baina, orokorrean guztiek egin dute aurrera. Azpian dituzue ikasle batzuen diapositibak:

Sekuentziarekin amaitzeko ikasleek egindakoaren inguruan hausnartu behar izan dute: nik esango nuke  lehenengo aldia dela autoebaluazio egituratu moduko bat egitea tokatzen zaiela. Eta nik ere horretarako erabiltzen dut blog hau. Beraz, hona hemen egindakoaren inguruko nire balorazioa:

  • Gorago esaten nuen bezala, orokorrean helburu nagusia lortu dela esango nuke. Ahozko aurkezpen baten prestaketaren oinarriak ezagutu, ulertu eta aplikatu dituzte guztiek. Gero, egia da bakoitzak esku desberdina duela diapositibak diseinatzerakoan, gaitasun komunikatzailea ere ez dutela berdina, gidoiaren prestaketan guztiek ez dute arreta eta lan berbera egin… baina alderdi horietan guztietan denek egin dute aurrera. Dena den ez dira bakarrik sekuentzia honi dagozkion helburuak bete. Bi urte ziklorako zehaztu nituen helburu orokorragoak eta garrantzitsuagoak ere bete direla esango nuke: mailako beste ikasleen aurrean seguru aurkitu dira, konfiantza irabazi dute eta euren autoestimua asko handitu da. Azken honek ni behintzat erabat asetuta utzi nau.
  • Atazaren definizioa exijentzia maila altuegikoa izan da, konkretuki aurkezpenaren iraupenari zegokion baldintza gehiegizkoa izan da. Orain arte ikasle hauek ez dute inoiz denbora baldintzarik bete behar izan euren aurkezpenetan. Lehenengo aldia izan da denbora neurtzea eskatu zaiena eta hogei minutuko denbora tartea luzeegia egin zaie guztiei. Hurrengo baterako hamar-hamabost minututara jaitsiko dut aurkezpenaren iraupena.
  • Aurrekoa esanda, gehienak ez dira hamabost minutuko muga horretara ere heldu. Eta arazoa jarraitzen dugu puntu berean izaten: aurretiko planifikazio lana oso azaletik egiten jarraitzen dugu. Kasu honetan aurkezpenaren gidoia behar bezala prestatzea zerbait kritikoa zen eta salbuespenen bat kenduta, gidoi gehienak nahiko azaletik eginda egon dira. Gidoian oinarrituta diapositibak sortu eta entsegu orokorra egitea tokatu zaienean jabetu dira ikasle gehienak zeinen motz geratu diren ezarritako helburutik. Baina ordurako beranduegi zen hasieran osatu gabe utzitakoa osatzeko. Tira, hurrengo baterako arreta handiagoa eskaini beharko diogu planifikazio fase honi.
  • Entsegu orokorra eta aurkezpen ofizialak izan dira unerik gogorrenak ikasleentzat. Berez, ohituta daude gelakideen aurrean aurkezpenak egitea baina oraingo bi saio hauetan, aurkezpena Lavalier mikro batekin egin dute, aurkezpenak aurrera pasatzeko urrutiko aginte batekin eta guztia bideoan grabatuta geratu da. Gainera, entzuleen artean beste irakasle batzuk ere egon dira eta eurek ere ikasleak balorazio matrizearen bitartez ebaluatu dituzte. Horrek guztiak, aurkezpen honi ukitu “profesional” bat eman dio, ikasleak uste baino gehiago estutu dituena. Baina ez naiz damutzen horrela egin izana. Ikasleek adierazi duten tentsioa eta seriotasuna lana egiterakoan gutxitan ikusi dut ikasle talde batean. Batzuentzat gehiegi izan bada ere (justifikazio gehiegirik ez zuten beldurrei aurre egitea kosta zaie) hurrengo baterako baldintza hauek bere horretan mantentzea erabaki dut.
  • Ikastolen Elkarteko adituak burua hausten duten bitartean zein izan behar den ikaslearen irteera profila Bigarren Hezkuntza amaitutakoan, nik garbi daukat norberaren ikaskuntza prozesua modu autonomoan kudeatzea eta ikaskuntzaren autorregulaziorako konpetentzia (ikasten ikasi) garatzea ezinbesteko helburu bi izan behar direla ikaslearentzat zehaztu nahi den profil horretan. Ez da gauza erraza jarraitutako ikas-prozesuaren inguruan ikasle bakoitzak jarraitu duen bidearen gaineko hausnarketa eraikitzailea egitea (are gutxiago lehenengo aldian) baina hala eta guztiz ere, positibotzat hartzen dut ikasleek egiten duten ahalegina euren lana autoebaluatzerakoan. Ea ikasturte amaierarako ariketa hau naturaltasunez egiten duten eta, bide batez, ikasleentzat baliagarria izaten den.
  • Bukatzeko, pena txiki batekin geratu naiz. Sekuentzia honek hizkuntza arloko irakasle baten ekarpenak behar ditu jendaurreko aurkezpena bere osotasunean landuta gera dadin. Banekien atal honetan hanka-motz geratuko zela eta hala izan da. Sekuentzia osatu eta aberastu beharko nuke eta hori bakar-bakarrik egin dezaket diziplina desberdinetako irakasle talde baten artean sekuentzia birplanteatuta. Ea noizbait lortzen dugun gure ikastolan, mintegi desberdinen arteko irakasle talde baten artean horrelako sekuentziak sortu, osatu eta aberastea. Hortxe dago ikastola moderno batek duen erronka nagusienetako bat; elkarlan multi eta metadiziplinarra.

The Finland Phenomenon

Ez da lehenengo aldia blog honetan Finlandiako heziketa-sistemari buruz hitz egiten duguna. Mikelek duela hilabete batzuk hango hezkuntza ereduaren berri eman zigun lau sarrera desberdinetan (bat, bi, hiru eta lau). Geroago, Finlandian ikasketak egindako ezagun baten azalpenak ekarri zituen hona. Nire ustez Mikelek emandako informazio hori guztia nahikoa da ulertzeko zertan datzan Finlandiako hezkuntza ereduaren arrakasta.

Halere, horrekin nahikoa ez baduzue, azpian uzten dizuet Harvard-eko Unibertsitateko Tony Wagner ikerlariak ekoiztutako bideo hau. Wagner-en lan honek arrakastaren gakoak non dauden ikertzen ditu eta, ikusiko duzuen bezala, Mikelek aipatutako argudioetako asko jasotzen ditu bertan. Niri oso interesgarria iruditu zait ordubete inguru irauten duen bideo hau. Ea zuei zer iruditzen zaizuen.

Oraindik ezin dut konprenitu nola litekeen hain desberdin interpretatzea hezkuntza sistemaren ezaugarriak han eta hemen, zeinen desberdin ikusten diren oinarri oinarrizko gauzak han ete hemen. Pentsa, bideoan agertzen den irakasle batek, 30 urte enpresa desberdinetan egin ondoren, irakasle sartu zen. Berak irakasle lana desestresantea aurkitzen du, WTF?? Eta batxilergora bitartean ebaluazio esangurasturik ez egotearena hemen sci-fi kontsideratuko litzateke. Beno ez da guztiz egia. Mikelek behin eta berriro esaten dit ez larritzeko hainbeste ebaluazioaren kontuarekin, gehiegizko balioa ematen diogula kontu horri. Eta uste dut egia dela; ikasleek askoz ere errendimendu handiagoa adierazten dute etengabe ebaluatuak (kontrolatuak) sentitzen ez direnean. Hori nik neuk bizi izan dut.

Enpin, helduko al gara inoiz gure sisteman horrelako aldaketak ezagutzera?