Kategoria: IKTak eta irakaskuntza

Tutoreek badakite test soziometrikoak oso tresna egokiak izaten direla ikasgela barruko harremanak aztertzeko: nortzuk diren taldeko liderrak edo neska-mutiko isolatuak, lanerako zein jolaserako lagunak…
Ez naiz luzatuko irakasle guztiok neurri handiago edo txikiagoan test soziometrikoak erabiltzen ditugulako.
Hala ere, nik behintzat duela gutxi arte soziogramak eskuz egiten nituen, eta teorian errazak badira ere, praktikan ditxosozko diagramek buruhauste batzuk eman ohi dituzte.
Ez gaitezen kezka! Teknologien aroan makinatxoek lan mekaniko hauek arinago eta erosoago bihur diezazkigukete!
Horixe da Walsh’s Classroom Sociometrics, soziogramak egiteko prozesua errazten duen tresna alegia. Berez software komertziala izan arren, demo bertsioa eskaintzen du. Irakasleentzako baliabideak biltzen dituen www.interventioncentral.org webgunean doako demo bertsioa hilabete batzuetan erabili ahal izateko gakoa aurki daiteke. Hemen dago esteka zuzena.

Gaurkoan, izerdi pixka bat kostata baina, azkenean, magicek eta biok abian jarritako azken proiektuaren berri eman nahi dizuegu: adin eta maila ezberdinetako blogarien arteko lankidetza.

Gure ikasleak blogari bihurtu genituenean, gure helburuetako bat teknologia berrietan trebatzea izan zela jakina da. Ez da helburu erraza, baina, tira, pixkanaka-pixkana ohitzen joan dira eta ikusgarria da emandako aurrera pausoa. Dena den, badago, nire ustez, ia lortezina den xede bat: ikasleek euren idatzietan euskara (hizkuntza) maila zaintzea. Hau da, burutik pasatzen zaien lehengo gauza nolanahi idatzi beharrean, hiztegietan kontsultatzea, galdetzea… Horren guztiaren garrantziaz jabetzea, azken finean. Oraintsu mugitzen ari garen lur irristakorretan, multimediaren harea mugikorretan, hain zuzen ere, irudien lilurak benetan hitzez adierazi nahi duguna ezkutuan edo bigarren planoan gelditzea eraman dezake. Ez dakit ezer asko egin dezakegun hori pausatzeko, baina urrats txikiak emanez, agian, ur-lasterraren kontra igeri egiten ikasiko dugu.

Zenbatetan azpimarratzen dugu irakasleok ortografia, sintaxia, lokailu zein sinonimoen erabilera egokiaren garrantzia? Gu eta aldameneko guztiak aspertzeraino! Horrela, bada, beste bide eraginkorragoak jorratu nahian, DBH1 (12-13 urte) eta DBHO2ko (17-18 urte) ikasleak elkarrekin lanean jartzea otu zitzaigun. Nola? Bada, nire ikasle batek magic-en ikasle baten ardura hartuz, ikasle helduena gazteenaren eredu, irakasle eta zuzentzaile bihurtuz. Txikienak, bere blogean ezer argitaratu aurretik, egokitu zaion kideari postaz bidali behar dio testua. Honek bi bertsio bueltatuko dizkio (postaz ere) dokumentu erantsi moduan; bata, zuzenketez josia (ortografia, sintaxia, aberastasuna- marratua, gorriz…- aldez aurretik guk adostutako irizpide jakin batzuk jarraituz) eta, bestea, argitaratzeko prest (dena txukun-txukun jarrita). Blogari gazteak bi bertsioak eskuetan dituela, hurrengo pausoak emango ditu:

1. Akatsak dituena ondo aztertu, hurrengoan berberak ez egiteko eta karpeta batean gorde (ikasturte amaieran eboluzioa ikusteko).
2. Bigarren bertsioa bere blogera pasa eta argitaratu.

Esan beharra dago, bakoitzak bere kideari bidaltzeaz gain, magici eta niri ere bidaltzen digutela den-dena. Hau da, jatorrizko testuak nahiz zuzenketak eta hartu-eman osoa gure eskuetatik ere pasatzen da, baina euren zereginetan ez sartzen saiatzen gara. Gertutik jarraitzen dugu bakoitzak egindako lana, baina gure jarduna, kasu gehienetan, zoriontzera mugatzen da.

Proiektu hau abian jartzerakoan, ikasle guztiei ekarriko zizkien onurak aurreikusten saiatu ginen. Gazteenek ikasiko zutenaz gain, helduenentzat ere guztiz positiboa izan zitekeela pentsatu genuen, autonomiaz eta arduraz jokatzeko aukera paregabea izan baitzitekeen.

Ikasleen arteko lehenego harremana, zailtasun batzuk gorabehera (posta helbide batzuk gaizki…), abiapuntua ona zela sinetsarazi zigun, baina jarraipena oraindik hobea izan da! Esan dezakegu motz gelditu ginela. Lehengo egunean, balorazioa elkarrekin egiten ari ginela, Magicek bere ikasleengan ondorengoak sumatu dituela adierazi zidan:

1. DBHko ikasleentzat pizgarri ikaragarria izan da hau. Lehenago, atzetik ibili behar izaten nuen idatz zezaten eta orain kontrakoa gertatzen ari da. Batzuk etengabe hasi dira artikuluak bidaltzen.

2. Gaztetxo hauentzat (DBH 1ekoentzat) batxilergoko ikasleen ereduak euskarako irakaslearena baino askoz ere gehiago balio du.

3. Idazten dituzten idatziak nahiko “sinpleak “ dira eta sakontasun falta nabarmena dute. Batxilergoko ikasleek etengabe animatzen dituzte gehiago sakontzeko eta hauek, azkenean, jabetzen ari dira horretaz. Nik mila aldiz esaten nien arren, ez nuen lortzen hori.

4. Ikasle helduenek bultzatuta, informazioa biltzen denbora gehiago pasatzen dute, hiztegiak erabiltzen hasi dira…

5. Autonomiari dagokionez, hauentzat ere nabarmena izan da ekarri dien onura. Hau da, orain, era arduratsuagoan jokatzen dute eta irakaslearen laguntza kasu berezietan besterik ez dute eskatzen.

Zin dagizuet hori horrela dela, edozein ordutan etengabe ikasleen lanak jasotzen ari gara (gauean, larunbat eta igandeetan…). Ikusi, bestela, ondorengo adibidea . Xabi eta Beñaten arteko lankidetza da jarraian topatuko duzuena. Mezuak wordeko dokumentu batera pasatu ditut (helbideak eta abizenak kenduta) hemen jarri ahal izateko.

Prozesua osorik ikusteko (harremana eta zuzenketak) klikatu hemen. Nire ustez, honek dauka benetako balioa.

Zuzenketa soilik ikusteko:

1. DBHko ikasleak zuzentzeko bidalitako testua.

2. DBHOkoak zuzenduta bueltan bidalitakoa.

3. DBH1eko ikasle blogarien guneak ikusteko, klikatu hemen.

Xabier eta Beñaten modura, beste 30 bikote inguru ditugu elkarrekin lanean. Badakigu denetik topatuko dugula, lankidetza guztiak ez direla adibidekoa bezain emankorrak izango, baina bidean bakar batzuen idazteko grina, ardura eta autonomia piztea lortzen badugu, guretzat nahikoa eta gehiegi izango da…

Aurreko batean, gelara eramandako bi esperientzien inguruan aritu nintzen: webquestions 2.0ren euskaratzeaz eta writelyren erabilera praktikoaz. Bi lanketa horiekin jarraituz, urrats batzuk aurrera ematen hasi nintzen.

Webquestions 2.0rekin egindakoa azalduko dizuet oraingoan. Mota ezberdinetako ariketak sortzeko aplikazio hau gelan itzuli eta berehala erakutsi nien nire ikasleei emaitza, egindakoaren garrantziaz ohar zitezen: euskararen presentzia sarean zehar hedatzen lagundu dute! Asko gustatu zitzaien ikustea eurak egindako lanak aplikazio erabat praktikoa zuela eta denon eskura jartzean, edonor has zitekeela berau erabiltzen. Beraz, momentu ezinhobea iruditu zitzaidan hurrengo urratsa aurkezteko: guk euskaratutako aplikazio hori ariketak sortzeko erabiliko genuen, honela, programaren itzulpena egiteaz gain, berarekin sortutako ariketa horiek ere denon eskura jarriko genituen. Hori ere gustuko izan zuten. Behin baino gehiagotan hitz egin dizuet nire ikasleen jarrera irekiaz, ezta?? .

Gauzak horrela, eta azkenaldi honetan behin baino gehiagotan hizpide izan dugun euskararen maila dela eta, hizkuntzari horrelako ukitu jator eta aberatsa ematen dioten esamoldeak lantzeko galdeketak sortzea egokia izan zitekeela pentsatu genuen. Abiapuntua uema.org-etik ateratako Gaztelaniazko Esamoldeak Euskaraz pdf artxiboa izan zen. Izan ere, ez dakit beste tokitan gertatuko den, baina inguru honetan, nahiz eta euskaraz hitz egin, askotan jo ohi dugu gaztelaniara horrelako esapide edo lokuzioak adierazteko. 

Ondorengo pausoa ikasle bikote bakoitzari hizki bat egokitzea izan zen. Hizki horrekin hasten diren esamoldeetatik 20 inguru hautatu behar zituzten eta erantzun zuzena markatzeaz gain, beste hiru asmatu behar zituzten erantzun anitzeko galdeketak sortzeko. Aplikazioaren funtzionamendua azaldu ondoren, denok martxan jarri ginen. Puntu honetan, ikasturte hasieran ipinitako hainbat helbururekin bat egin genuen: euskara hizkuntza bezala landu, ikasleen sormena eta autonomia sustatu, talde-lanean trebatu (kooperazioa), euskararen presentzia sarean zabaltzen lagundu, eta, batez ere, euskara eta teknologia berriak uztartu.

Lehengo egunean ikasleek sortutako jarduerak sarean ipini nituen eta hantxe egon ginen denok denonak egiten. Esamolde horietako hainbat ez genuela ezagutzen onartu beharrean gaude. Orain, bakarren bat gehiago ezagutzeaz gain, erabiltzeko bidean ere jarri gara! (Entzun egin behar ondorengo egunetan nola aritu diren!). Dena den, egin duguna neguko lorea izan ez dadin, kontsultarako non gelditzen diren aipatu ostean, bakoitzak bere zerrendatxoa osa dezala eskatu diet (hurrengo idatzian horrelako bat edo beste ikusi nahi dudala garbi dute!).

Nik ere zerbait eman nahi nuela eta pdf dokumentu osoa hizkiz hizkiko tauletan xehatu dut esamoldeen bilaketa errazteko. Honetan, beste hainbatetan bezala, magic-en laguntza ezinbestekoa izan da. Nire hasierako taulak batere gustatu ez (egia esan, ez ziren batere irisgarriak!) eta bere izate kritiko bezain eraikitzaileari jarraiki, beste taula mota baten CSS eta HTMLa eskaini zizkidan (scroll eta guzti!!!). Mila esker, magic, zure ekarpen (eta ordu) guztiengatik.

Lanketa  eta lankidetza (ikasleak, IKTeroak, irakaslea…) honen guztiaren emaitza euskaljakintzan sortutako bi atal ezberdinetan topa dezakezue (eskuineko zutabean):

1. Esamoldeak hizkiz hizki eta hizki horri dagokion ikasleek ekoiztutako galdeketa (galdera ikurrak klikatuz).

2. Galdeketa guztiak A-Z itxuradun taula batean.

Beraz, gaurtik aurrera, baliagarri gerta dakiokeen edonorentzat hortxe gelditzen dira. 

Aurreko egunean, ariketak egiteko beste aplikazio baten berri eman zuen Mario Nuñezek Digizen gunean. Joko eta jarduera elkarreragileak modu erraz batean sortzeko tresnaren baten bila bazabiltza, hementxe duzu aukera on bat Andrew Field-ek garatutako programarekin.

Andrewk sortutako aplikazioak, besteak beste, erantzun anitzeko galdeketak sortzeko parada ematen digu. Andrew ordaindu beharreko aplikazio ezberdinen sortzailea da, baina oraingo honetan Match-up quiz Generator, Fling the Teacher Generator eta Multi-choice quiz Generator direlakoak denon eskura jarri ditu. Egin beharreko gauza bakarra da Content Generator foroan alta eman eta bertatik dohaineko baliabide hauek zure ordenagailura jaitsi.

Egun hauetan nire ikasleekin esamoldeak lantzen ari naiz (nahiko interesgarria suertatzen ari denez, artikulu bat eskainiko diot hurrengo batean lanketa honi). Kontua da, beste programa batekin sortu ditugula esamoldeak lantzeko jarduerak baina atzo Multi-Choice Quiz Generatoren berri izan nuenean , azken taldeari bere ariketa sortzeko baliabide hau erabil zezan eskatu nion. Halere, badu eragozpen bat: ez dago euskaratuta! Hori horrela ezin utzi eta, berehala, Andrew-rekin harremanetan jarri nintzen nire burua euskaratzeko eskainiz. Bere erantzuna ondorengoa izan zen:

There is no current ability to translate the multi-choice quiz, but as it has been requested for another language, it wouldn’t be too much to do the same for you.

Not an immediate thing though, as you can actually use it anyway – the sounds and visual impact should be enough. However, when I produce a list of the key words and phrases, if you can provide me with the translations, I’ll be happy to produce a special version.

This is what I will be doing for the commercial programs anyway.

Hau da, oraintxe bertan ez du asmorik baina, beste hizkuntza batera itzultzeko eskaintza jaso duenez, bada, seguruenik martxan jarriko du. Hitz eta esaldi funtsezkoenen zerrenda sortzen duenean, horiek euskaratuz gero, bertsio berezi bat ekoizteko prest legoke. Gauzak horrela, bere zain gelditzen gara, nire ustez, baliabideak merezi du eta.

Baina luzamendutan ibili ordez, onena emaitza ikustea izango da (klikatu irudian). Azaltzen diren aukera guztiak, esamolde originalak izan ezik, noski, nire ikasleek asmatutatakoa dira (a zer barre algarak entzuten ziren ariketa sortzen ari zirenean…). Ea gustuko duzuen!