Zeitgeist

Dokumental hau 2007an Peter Joseph produktorearen eskutik iritsi zitzaigun eta oso intersgarria zela irakurrita nuen arren, ia bi orduko iraupena zuela eta ingelesez zegoela jakinda, ez nintzen ikustera animatzen. Gero, gatzelerako azpitituluekin bertsio bat jarrita zegoela jakin dudanean, animatu eta ikusi egin dut. Berehala ohartu naiz dokumental honek irakaskuntzarako duen ahalmenaz.

Dokumentala hiru zatitan banatuta dago:

  1. “Inoiz kontatutako istorirorik handiena” Kristautasunaren jatorria aztertu ondoren, Jeucristoren benetako esistentzia ukatu egiten da.
  2. “Mundua, eszenategi globala” 9/11ko atentatuak, Irak, Afganistan… EEBBetako interes talde batzuen ekimena?
  3. “Ez kasurik egin gortienen atzean daudenei” EEBBetako Erretserba Federala, hedabideen rola, hezkuntzaren rola, gizartearen kontrola…

Ikus daitekeenez, oso gai mamitsuak eztabaidak sortzeko, iritzi kritikoa lantzeko, ikerketa lanak burutzeko, gai horien inguruan gure iritzia plazaratzeko… Zalantzarik gabe, oso material interesgarria DBH eta Batxilergoko irakasleentzat, ikasleen nagiak kentzen laguntzeko, bizi garen gizartearekiko ikuspegi kritikoa sustatzeko, zarpailtzen gaituzten hedabideen aurrean horren otzanak ez izateko…

Irakasleontzat ere oso interesgarria izan daiteke gure jardunaren inguruko gogoeta egiten hasteko. Izan ere, ezartzen diren “erreforma” guztien aurrean nahiko sumisoak gara eta ez dakit interes talde horien borondatea ez ote garen betetzen ari, makinaria erraldoi horren beste pieza bat bihurtu ez ote garen…

Zuei zer iruditzen zaizue?

Espainiako Ministerioaren soluzioa

Nik ez dakit zahartzen ari naizelako, irakaskuntzaren inguruan dauden erakundeen jokabidea geroz eta ulergaitza egiten zaidalako edo erabat pitzatuta nagoelako den, baina zenbait gauza ikustean, “malaletxean” jartzen naiz eta ia egunero erabat ozpinduta oheratzen naiz. Oraintxe bertan, Espainiako Hezkuntza Ministerioak eta beste erakunde batzuek (Eusko Jaurlaritza ere agertzen da) sortutako Agrega Proiektuaren gunean sartu naiz eta azpiko bideoa ikusi dut. Erraiak nahastu zaizkit.

Badirudi, irakaskuntzaren arazorik nagusiena ikasleen asperraldiak direla eta hori sahiesteko irtenbidea flash animazio batzuk jartzea dela. Hori bai, ahal bada, arbela digital batetan.

Baina zer arraio ari dira administrazioak, alde batetik, Konpetentzietan Oinarritutako Hezkuntza ezarri nahian eta, bestetik, gisa honetako mezuak zabalduz? Eredu horrek ez al du errepikatzen betiko eredu magistrala? Norbaitek esango lidake nola arraio lortzen da flash animazio horiekin ikasleen autonomia, iritzi kritikoa, ikasle sortzaileak, ekintzailetza, IKT konpetentziak, ikasten ikastea… ? Oraindik sinistarazi nahi digute baliabide digitalak erabiltzeagatik metologian eragiten ari garela edo etorkizunerako prestatzen ari garela?

Bada, jakin dezatela geroz eta irakasle gehiago garela horrekin amaitzeko prest gaudenak, geroz eta garbiago daukagula IKT baliabideak ez ditugula erabili nahi betiko ereduak errepikatzeko, gure eginkizuna saio magistraletatik oso urrun ikusten dugula, ikasgelen lau hormak hausten ari garela, eduki eta formatu irekien aldeko apustu garbia egiten dugula, ikasleak egiten eta ekiten jarri nahi ditugula, industrializazio aroko ikastetxe eredu zaharkituarekin amaitzeko prest gaudela, ezagutza kolektiboa eraikitzen jardun nahi dugula, hezkuntza eragile guztion esperientziak partekatu nahi ditugula…

Mesedez, bideoa ikusi eta esaidazue oker nagoen eta iparra erabat galdu dudan, edo administrazio erakundeak dira mezu kontrajarriak zabaltzen ari direnak.

Software askea Jakintza ikastolan

FOSS

Ikasturte berezia bizitzen ari gara aurten gure ikastolan. Izan ere, software askearekin soilik eratuta egongo den sarearen migrazioaren lehenengo fasean murgilduta gabiltza irailetik hona. Iazko ikasturtearen amaieran, ikastolako irakasle guztiekin adostuta hartu genuen erabaki baten ondorioz, bizpahiru urteko epean ikastolako zerbitzari eta ekipo guztiak software askearekin funtzionatzen ipintzeko konpromisoa hartu genuen. Ziurrenik gure ikastolan azkenaldian hartu dugun erabaki garrantzitsuenetako bat izan da eta, noski, ez da izan gauetik goizera hartu den erabaki bat.

Urtarriletik ekaina bitartean IKT taldean sakon aztertu dugun gai bat izan da migrazioarena. Epe horretan jarraitutako prozedura, modu laburrean, hauxe izan da:

  1. Urtarriletik martxo bitartean, informazioa biltzeari ekin genion. Antzeko prozesua jarraitu duten erakundeen esperientziak biltzen ahalegindu ginen, migrazioa justifikatzen zuten arrazoiak argitzen ahalegindu ginen.. Informazio hori guztia ZirIKTeroen gunean biltzen joan gara. Nik neuk nire eramangarrian Ubuntu instalatzeko erabakia hartu nuen (gaur egun ez naiz damutzen orduan hartutako erabakiarekin); zertaz hitz egiten ari garen jakiteko norberak aplikazioak probatzea bezalakorik ez dago
  2. Bildutako informazio guztiarekin migrazioaren faseak definitzen ahalegindu ginen, kontzienteak izanik fase hauek, beti ere, uneko abagunearen menpekoak izango zirela. Horrela, ekaina bitartean, migrazioaren arrazoiak justifikatzen zituen dokumentu marko bat diseinatu, eta bertan zetorren informazioaren inguruan, etapetan eztabaidatzeko proposamena egin genuen. Ekainean, klaustro osoa bildu eta aurtengorako migrazioarekin arre edo so egingo genuen erabakitzeko, bilera data zehaztu genuen ere.
  3. Klaustro osoko bilera horretan, ikastolako langileek, proposatzen zen migrazio prozesuarekin aurrera egitea erabakitzen bagenuen, garapen osoa bi urtetan zehar burutzea proposatzen genuen. 2008-09 ikasturterako, sei aplikazio konkretu erabiltzeko proposamena jartzen genuen mahaiaren gainean. Planteatu genituen aplikazio guztiak askeak ez badira ere, ordaindu beharreko lizentziarik gabeko aplikazioak izateko konpromisoa hartu genuen. Hauexek dira zehaztu genituen aplikazioak: OpenOffice, Firefox, GApps (GMail kontu bat ikastolako domeinuari lotuta), 7zip, Adobe Reader eta CD/DVDak grabatzeko aplikazio bat, K3B adibidez. Azkenik, 2009-10erako zerbitzariak nahiz bestelako ekipo guztiak GNU/Linux distribuziopean edukitzea proposatu genuen. Azken urrats hau eman aurretik, ezinbestekoa ikusten genuen 2008-09an, ikastolako sare osoaren auditoria sakon bat egitea, migrazioaren azken urrats honetan egon zitezkeen arazoak identifikatu, ondoren hauekin zer egingo dugun erabakitzeko. Horrela, informe horren arabera, azken fase hori urtebetean burutu ordez, bi urtetan bana genezake; lehenengoan zerbitzariak migratuko genituzke soilik eta hurrengoan ekipo guztiak.

Prestatu genuen lehen informea irakasle guztiei zabaldu zitzaien eta etapaz-etapa bertan zetorrenaren inguruan eztabaidatu genuen (mentalizazio eta sensibilizazio lan bikaina IKT taldeko kide guztiek egin zutena hemen). Azkenik, ekainean guk proposatutako migrazio planak langileria osoaren oniritzia jaso zuen. Udaz geroztik hortxe ari dira gure ikastolako irakasle eta ikasle guztiak lehen aipatutako aplikazioak erabiltzen (egia esan, 7zip eta CD/DVD grabatzaileak datorren urterako uztea erabaki dugu). Salbuespen bakarra administrazioko postuak izan dira. Horiekin azterketa sakonagoa egin beharrean gaude oraindik.

Tira, askotan esan dut baina beste behin goraipatu nahiko nuke nire lankideen jarrera. Berdin dio goi-mailako nahiz behe-mailako IKT profileko irakasleak izan, etapa batekoak zein bestekoak, denek heldu diote erronkari adorez eta pazientziaz beteta. Une honetan daukagun arazo potoloena formula editorearena da; ekuazio konplexuak sortzeko OpenOffice-ek duen editorea ez da batere intuitiboa eta Word-eko editore bisulean ohituta dagoen erabiltzaile bati oso konplikatua egiten zaio kodean eskua sartzen ibiltzea. Bai ikasle baita zenbait irakasleekin ere, fitxategien formatu kontuekin arazotxo batzuk izan dira baina ez da beste munduko ezer izan. Ohitura piska bat hartzen goazen heinean segituan menperatuko dugun zerbait izango da hori. Jaso dezatela, beraz, bai ikasle eta baita irakasleek ere nire eskerrik beroena, azaltzen ari diren jarrera eraikitzaile eta konprometituarengatik eta, bide batez, ahalegin horrekin nire lana errazteagatik.

Amaitzeko, hementxe uzten dizuet iazko ikasturte amaierarako prestatu genuen eztabaidarako dokumentua. Funtsean, migrazioaren justifikazioa azaltzen da bertan. Hiru atal nagusitan banatzen da:

  • Lehenengoak Hezkuntza irekiaz hitz egiten du. Gure ikastolaren izaerarekin lotutako puntuak aztertzen dira bertan eta proposamen zehatz bat luzatzen zaio ikastolako komunitateari: gure Hezkuntz Proiektuan ikastola irekiaren aipamena egitea gure eskaintzen berezitasun nagusienetako bat bezala.
  • Bigarren atalean, migrazioa justifikatzen duten hainbat arrazoi “praktiko” zerrendatzen dira. Gehienak erabiltzaileak gertutik bizi/biziko dituen gertaerekin zerikusia dute.
  • Azkenik, hirugarren blokean software askea irakaskuntzan zergatik den komenigarria erabiltzea azaltzen da. Hauetako asko seguru entzungo zenituztela, Mikelek aurrekoan jarri zuen bideoan agertzen zen Richard Stallmanen ahotik.

Esan bezala, hementxe ipintzen dizuet dokumentua, zuen ikastetxeetan antzeko eztabaida bat sortzeko lagungarria izango zaizuelakoan. Aurten beste bi informe prestatu beharko ditugu; hauek ere txoko honetan ipiniko dizkizuet amaituta ditudanean.

DOKUMENTUA: Software askean oinarritutako sistema baten inplementazioa Jakintza ikastolan: justifikazioa