Astronomia lantzeko baliabidea

Natur Zientzian astronomia lantzerakoan astroak (izarrak, konstelazioak, galaxiak eta abar) “behatzea” zaila izaten da. Badira hortik planetarium moduko hainbat programa, baina hau da nik aurkitu dudan onena (beste norbaitek zerbait hobea aurkitzen badu esan dezala!).

Zeintzuk dira bere ezaugarri aipagarrienak:

  • Erabiltzen erraza.
  • GNU general Public License (GPL) da. Beraz doan lor daiteke.
  • Kalitate handiko “benetako” zerua aztertzeko eta behatzeko aukera.
  • Zerua Lurreko toki desberdinetatik ikusteko aukera (konfigurazio ataletik erabakitzen da).
  • Atmosferaren distortsioa kentzeko posibilitatea.
  • Konstelazioen izenak eta irudiak ikus daitezke.
  • Gaztelerara itzulia dago (beraz ez dugu ingelesarekin “burrukatu” beharrik).

Programaren izena esatea ahaztu zait: Stellarium 0.8.2 da eta “www.stellarium.org” hebidean eskura daiteke.

Guk gelan proiektore batekin erabiltzen dugu eta benetan ikusgarria da. Animatu!

Bi puntu zero Andoainen

Joan den ostegunean, Iparraldea Andoainen jardunaldien barruan, Andoaingo Bastero Kulturunean biltzeko aukera izan genuen gutako batzuk, hau da, euskal blogosferako “militante” batzuk (Joxe Aranzabal, Jakes Larre, Iban Arantzabal eta ni neu) interneti buruzko mahainguru batean. Hasteko, Andoaingo Udalari eskerrak eman nahi dizkiot eta, batez ere, Nekane Goikoetxeari egin ziguten harreragatik.

Internet iraultza izan genuen hizpide eta helburua azkenaldi honetan hain aipatua den web 2.0 kontzeptua herritarrei ezagutzera ematea zen, bakoitzak gure ikuspuntutik (kazetaritza, Euskal Kulturaren Erakundea edo irakaskuntzatik, hain zuzen ere). Joxeren jarduna, alde horretatik, ezberdina izan zen; terminoaren jatorria, garapena eta kontzeptu horren atzean ezkutatzen diren hainbat aplikazio garbi asko eta modu praktikoan erakutsi baitzituen. Besteok gure arloetan ekarri dizkigun onurak eta potentzialitatea adierazteko aukera izan genuen, sare sozial, informazio partekatze eta elkarreragitearen garrantzia aldarrikatuz.

Azken hau da nik azpimarratuko nukeen ideia. Handik eta hemendik ibilian, nik uste dut gero eta gehiago garela web 2.0 terminoaren garrantzi ezaz jabetzen garenok; izan ere, ez baita zenbaki kontua, jarrera kontua baizik. Web 2.0, 3.0…Zenbaki batzuk joan eta beste batzuk etorriko dira, baina benetan garrantzitsuena denon eskura dohain dauzkagun baliabideei etekina ateratzen saiatzea izan beharko litzateke, denon artean lanean aritu, konpartitzen ikasi. Errezeloak alde batera utzi eta besteei eskain diezaiekeguna eskaini, ez bakarrik gure lana baita gure errekonozimendua ere. Jolausek esaten duen moduan, guk ematen dugun gauza, ideia, material edo dena delako bakoitzaren truke, besteengandik mila bider jasotzen baitugu… Eta nik Andoainen ikusi nuen gogo hori.

Nabarmentzekoa, zalantzarik gabe, gertutatu ziren hainbat blogarirekin (Luistxo, Gorka Julio, Iturri, Mikel Irizar, Imamon, Joxe, Iban…) izandako hartu-emana. Aplikazio berriak, Google hartzen ari den nagusitasuna, tramankulu berritzaileak, beste blogari batzuen ekarpenak… Ez dakit zerbait utzi genuen aipatu gabe! Hitz batzuetan laburtzeko, oso emakorra izan zen gaua (Luistxorekin hitz egiten ari nintzela, adibidez, blokeatuta nengoen lantxo baterako ideia bat izan nuen; hobeto esanda, eman zidan… :wink: )

Nekanek, Andoaingo Udaleko euskara teknikariak, egin duenez osteguneko kronika Sustatun ez noa ni gehiago luzatzea . Joxe Aranzabalek, Faroan, bere aurkezpena utzi digu eta nik ere, honi jarraituz, hementxe uzten dizuet prestatuta eraman nuena. Dena den, nire aurretik esandakoa ez errepikatzearren, aldatu egin nuen zertxobait eta alde teorikoa pixka bat baztertuz, ikastolako ibilbidea modu praktikoan erakusten saiatu nintzen. Noizko hurrengoa? Sustaturen urteurrena ospatzen?

Jotspot ere erori da Googlen hatzaparretan

Horrela jarraituz gero sarean aurki daitezkeen aplikazio interesgarri guztiak Googlen esku geratuko dira. Gaur bertan aditzera eman dutenez euren blogan, Googlek JotSpot erosi du, wikiak online sortu eta kudeatzeko aurki daitekeen tresnarik potenteenetako bat. Writelyrekin gertatu zen bezala, aplikazioa euren sistemetan integratuko dute, irudi korporatiboari arreta berezia eskainiz. Bitartean, JotSpot-en alta emateko aukera bertan behera geratuko da.

Duela urtebete baino gutxiago, handik eta hemendik ezagutu nituen hainbat aplikazioetan irekitako erabiltzaile kontu asko, une honetaan Googlen esku daude. Di-da batean bereak egin ditu sarean dauden aplikazio interesgarri gehienak. Ez dakit “bildurra” edukitzeko modukoa den baina errespeto pixka bat ematen du, ezta?

Denbora pixka bat beharko dugu guzti honek nora eramango gaituen ikusteko.

Arauak gurekin landu nahi dituzu?

Duela hilabete eskas, Moodle plataforma erabiliz sortutako EGA ikastaroaren berri eman nuenean , berau ez zegoela amaitua adierazi nuen. Pixkanaka-pixkana atalak hornitzen joatea zen epe ertaineko helburua eta arauak lantzen atala osatzea epe motzekoa. Esan eta egin. Euskaljakintzako kideok arau nagusienak hautatu eta horiek lantzeko mota ezberdinetako jarduerak sortu ditugu (aukera ezberdinen artean hautatu, hutsuneak bete, erantzuna eman…) arau bakoitzari bere ariketa edo ariketa sorta aldamenean jarriz.

Lanketa hau burutzeko orduan, hainbat xede genuen buruan. Alde batetik, sortze-lanaren bitartez iaz emandako araugintza errepasatzea; eta, bestetik, gure lana baliogarria gerta dakiokeen edonoren eskura jartzea. DBHO 1eko ikasleak izan dira oraingo honetan gure probatzaile ofizialak. Gure ariketak aurkeztu genizkien (oraintxe daude EGArako lanketan buru-belarri sartuta) eta, esan beharra dago, ikasle helduenen lanak harrera ezin hobea izan zuela beste ikasleen artean.

Gauzak horrela, bi toki ezberdinetan txertatu ditugu aipatutako jarduerak: Moddle-eko ikastaroan (bisitari gisa sartu) eta euskaljakintzan. Moodle gunean teoria eta praktika topatuko duzue eta euskaljakintzan, berriz, praktika bakarrik. Moddle-eko sarreran adierazita dagoen moduan, arau bakoitzaren gainean klikatuz, arau hori lantzeko hiru atal topatuko dituzue:

  • Galdera ikur bat ( jarduera praktiko baten seinale).
  • Arauaren azalpen laburra
  • Arau osoa kontsultatzeko aukera (Euskaltzaindiaren gunera lotura) eta berriz ere praktika (hasierako galdera ikurra klikatuz azaltzen den ariketa bera).

Honetaz gain, aspaldi honetan buruan nuen ideia bat praktikara eraman behar dut: zuzeneko ikastaroa. Hau da, azteazkenero euskaljakintzan arau bat argitaratuko dugu. Nire ikasleak ikastaroa astez aste jarraitzera animatuko ditut, botika dosi txikietan hartuta onuragarriagoa omen da eta. Sortzen zaizkien galderak eta zalantzak adierazteko aukera izango dute eta ni, ahal dudan neurrian, erantzuten saiatuko naiz. Ea emaitzak eta gorabeherak iruzkinetan adieraziz, esku-hartzea eta elkarreragitea lortzen dugun. Denak gonbidatuta zaudete, noski!

IKTeak gelan

Aurrekoan jolausek azaldu zuen bezala, gure irakasleen irakasle bihurtu gara saio eta egun batzuez. Guretzat ezusteko pozgarria izan da gure irakasleengandik horrelako eskaera jasotzea eta buru-belarri ekin diogu zereginari. Esan beharra dago, IKTerook azkenaldi honetan ohituta gaudela handik eta hemendik gure esperientziak zabaltzera baina zure lankideak eta zuzendaria hor parean izatea… Hori beste kontu bat da! Hasieran urduri samar nengoela ezin ukatu baina lehenengo saioa aurrera joan ahala, gure irakasle-ikasleen gogoa eta interesa ikusita, urduritasuna alde batera utzi eta ahalik eta azalpen argienak ematen saiatu naiz; saiatu gara, hobeto esanda, magic ere hortxe egon delako momentu oro. Baina gatozen harira.

Ikastaroa praktikoa izatea nahi genuen. Jolausek aurrekoan adierazi zuen legez, arlo kurrikularrean definituriko helburuak lortzeko jarduerak, beste era batera, beste tresna batzuekin lor daitezkeela erakutsi nahi genien (webquest, webquestions, wiki, Moodle… ). Halaber, tresna hauen konplexutasuna hain handia ez dela erakutsi eta, bide batez, sorturiko material berriak denon eskura jarriz, komunitatea sor dezakegula konbentzitu nahi genituen.

Helburu horren atzetik, ondorengo egitaraua aurreikusi genuen ikastaroak iraungo zuen 10 orduetarako:

Gauzak horrela, lehenengo egunean, webquestei buruz luze aritu ginen. Esan beharra dago, ikasleen abiapuntua ezberdina zela: batzuek webquestak gure bitartez lehendik ezagutu eta bakarren bat sortuta zuten bitartean, beste batzuek ezagutu ere ez zituzten egiten. Errealitate ezberdina baina jakin-min beretsua. Gaian sartzeko, Txomin Villarroelek eginiko mapa kontzeptuala erabili nuen sarrera gisa eta ondoren, atalez atal deituriko webquesta. Ez da berez webquest bat, baina beste aurkezpen tresna bat erabili beharrean, hauxe hartu dut txantiloi gisa, atal bakoitzean landu daitekeena azaltzeko (atal bakoitza osatzeko erreferentzia eta gune interesgarriak ere bertan txertatuz). Ondoren, prestatu berri dudan ahozkotasuna lantzeko webquesta erakutsi nien eredu gisa, teorikoki azaldutakoa adibide batez ikusi ahal izateko eta atal bakoitzean jar daitekeenaz hobeto jabetzeko. Dena den, onena beti lanean hasi aurretik besteek sortutako lanak ikustea izaten denez, nire ustez horretarako interesagarriak izan daitezkeen hainbat helbide eman nizkien (webquest bilduma guneak, gaian espezializatuak eta irakurri beharreko artikuluen loturak). Norbaitek gaiari heldu nahi badio, beheko esteketan topatuko duzue material eta lotura ezberdinen bilduma.

Webquestei eskainitako saio eta erdia oso emankorra izan zen eta, nahiz eta hasieran tresna bezala eman dakizkigukeen onurak ez oso garbi izan, bigarren egunerako laino gris guztiak uxatu eta hortxe egon ziren gehienak bakarren bat sortzeko prest. Oso interesgarria izan da bilakaera hori ikustea. Egia esan, hainbeste aukera eskaintzen dituen baliabide bati 3 ordu eskas emateak motz gelditu garen sentsazio pittin bat ere utzi digu baina tresna gehiago erakutsi nahi bagenien, ezin ordu guztiak honi eskaini.

Antzeko zerbait pasa zitzaigun wikiekin. Wiki bat zer den eta gelara zein jarduera motarako eraman daitekeen azaltzen denbora pixka bat pasa baganuen ere, benetan denbora alta ematen, wikia sortzen eta bere kudeaketa ikasten eman genuen. Ez da berez tresna erraz-erraza eta horri hizkuntzaren muga eransten badiogu (ingelesez dago), bada, bakarren bat beldurtu ere egin daiteke… Dena den, webquestekin gertatu zen bezala, bigarren egunerako ederki asko hartu zioten eskua tresnari, baita jabetu ere ikasleen elkarlana eta partaidetza sustatzeko erreminta baliagarria izan daitekeela.

Azken arloa ariketa sortzaileena izan da. Hauek orokorrean errazak dira eta emaitza, gainera, berehala ikusten da. Horretaz gain, ikasleentzat oso motibagarriak izaten dira. Izugarri gustatuko litzaidake euskararen arlorako ariketak sortzen ari garen moduan, irakasleek beste gaietarako ere sortzea eta denon eskura jartzea. Ea denon artean amesten dugun komunitate hori gorpuzteko gai garen! Dena den, atal hau eta Moddle-en aurkezpena azken saiorako utzi dugunez (hurrengo astelehenean) , balorazioa ere beste baterako utziko dugu.

Bukatzeko gogoeta arin bat. Ziur nago irakasle batzuk gogoz aritu direla eta irakatsitakoari zuku handia aterako diotela; beste batzuek, berriz, ez hainbeste. Errealitatea hor dago. Batzuek teknologia berriak eguneroko jardunean txertatzea ezinbestekotzat jotzen dugun bitartean, beste batzuek teknoeszeptikoak izaten jarraituko dute (ikastaro hauen aurretik eta ondoren). Baina gu pozik gaude, gure helburuetako batera pixkana hurbiltzen ari baikara, teknologia berriak ekar dakizkiguketen onurak apurka-apurka zabaltzea ikastola barruan, alegia.

Gehiago jakiteko: